سید محمد موسوی

"گذر موقت" از "خسته نباشید"

بازیگران مطرح ایرانی می گویند "خاک صحنه خورده اند و با تئاتر آغاز کرده اند"اما سینماگرانِ دوره ما که در تئاتر خوب درخشیده اند؛ نتوانستند روزهای خوب شان را در سینما تکرار کنند. یکی از آنها افشین هاشمی ست. شاید هنرپیشه دلبسته به سینما باید راهش را از تئاتر آغاز کند تا ستاره شود،اما قرار نیست ستاره های تئاتر؛ سینماگران خوبی شوند.یعنی این را نمی شود یک قانون دانست در قالب یک تابعِ‌ یک به یک!! لااقل در سه دهه اخیر این موضوع به اثبات رسیده است. شاید هم عدم وجود فیلمنامه های قوی در برابر خواسته های بیمشار کارگردانان موجب شده فیلم های خوب انگشت شمار شوند. بهرصورت/.
افشین هاشمی در ساخته بلند کنونی اَش نتوانست خاطره خوش فیلم"خسته نباشید" را تکرار کند. گرچه آن فیلم هم سوژه بروزی نداشت و متجددگرایانه ساخته نشده بود و صرفاً دغدغه هنر داشت؛ اما بسیار خوش ساخت و ظریف بود و از لحنی ملایم و گفتاری ملیح بهره می برد. و این مِلاحَت و ملایمت و ظرافت را با فیلم "گذر موقت" مشترک بود.
در "گذرموقت" ما با یک فانتزی روبرو هستیم.فانتزیِ منتقدانه و پندآموز. نمی شود گفت فیلم بدی ست. اما خوبی هایش را لابلای سکانس های تعریف نشده برای مخاطب؛ گم کرده است.
این فیلم دغدغه ای عجیب دارد؛ هم می گوید سرخوش باش و از عمر لذت ببر. هم می گوید سرخوشی تعریف مشخص و اصولی دارد. هم می گوید سرخوشی را نباید سرکوب کرد. هم می گوید سرخوشی سرکوب نشده عواقب دارد. و این تضادها در این فیلم می شود فانتزی بازیِ‌ افشین هاشمی.
در فیلم ما مطربی را می بینیم که در یک شب آزاد شده بسر میبرد و میخواد تمامِ دورانِ ممنوع الکاریَ ش را یک شبه جبران کند و به خوبی مشخص است که درحال انفجار است!!
در برابر او پیرمرد دیگری ست که من نفهمیدم از زمان ساواک بوده یا کمیته انقلاب!! ولی انگار خطایی را مرتکب شده و با زنی عقد کرده که به جهل و نادانی از او دختری به یادگار مانده. او که نه آرمان هایش را رها می کند و نه میخواهد مرد قدیم باشد؛ بشدت مردد و دودل دیالوگ می گوید.
سپس زنی را می بینیم که آبستن است و گویی نماد مردمِ زمانه ماست که آبستن حوادث روزگار شده اند و بیچاره و ملول و منزوی در گوشه ای درد میکشند.
حال این دو پیرمرد که یکی خسته از زندانی شدن هنرش است و دیگر خسته از اشتباهات ایدئولوژیک خویش، میخواهند درد نسل جوان را درمان کنند و به نسل های پس از خویش کمک کنند که از مشکلات و رنج ها فارغ شوند. و افشین هاشمی این درمانگری درماندگان را به ظرافت بیان می کند.