حسین پروان

نشانی از شر
 تحلیل شخصیت جوکر
هشتاد سال از روزی که‌ جری رابینسون یک کارت جوکر و تصویر کنراد وایت (بازیگر فیلم صامت مردی که می‌خندد)را  به باب کین نشان داد و ایده جوکر از آن دو عکس شکل گرفت میگذرد.شخصیتی که خود خالق هم فکر نمی کرد سالها بعد به یکی از بحث برانگیز ترین شخصیت های تاریخ در بین فیلسوفان،روانشناسان،منتقدان،نویسندگان و... قرار گیرد،اما جوکری که در دهه چهل وارد بازار کمیک شد یک دلقک سیرک بود که جوک های مسخره تعریف میکند و بی دلیل دزدی میکرد و با این جوکر امروزی کاملا در تضاد بود،اما چکش اولیه این شخصیت  افسار گسیخته قطعا کار نولان و سینما نیست.نولان جمع بندی از هشتاد سال عمر جوکر را دوشیده است و این جوکر را تحویل داده است‌.چکش اولیه جوکر مدرن به دهه هشتاد بر میگردد،دهه ای که کمیک ها محبوبیت عام را از دست داده به دلیل آشفته بازار آمریکای آن دوره کمیک ها  برای ادامه حیات خود مجبور به‌ترک زمین شدند و داستان های خود را در‌ بین کهکشانات ادامه دادند،در این بلبشوی اتفاقات عجیب و غریب اولین جرقه بتمن و جوکر زمینی و  رئال با داستان شوالیه تاریکی بازمی گردد ‌نوشته فرانک میلر و با  تصویر گری فرانک میلر و لین وارلی،که شوالیه تاریکی برمیخیزد تاحدودی اقتباسی از‌ این داستان است آغاز شد. داستانی‌ که شروع کننده بتمنی‌ با حال‌ و هوای شهری و دشمنانی معمولی مانند گانگستران،قاتلان معمولی و... بود.داستان بتمنی که دیگر پیر شده است و جوکر دیگر سکوت اختیار کرده بخاطر نبود دشمن اصلی اش،هاروی دنتی که دیگر صورت خود‌ را درمان کرده است،سوپرمنی که برای دولت کار میکند در این آرامش یک‌گروه تروریستی(میلر علاقه زیادی به تروریست دارد،چنان که در تمام داستان هایش تروریست ها‌ نقشی‌ بالاخره دارند،که بعد‌ از یازده سپتامبر دیگر تروریست های داستان هایش از آمریکایی به خاورمیانه ای تغییر کرده اند.) آرامش مردم را بهم میزنند و بروس وین  واجب میداند که باز به شخصیت دوم و تیره خودش یعنی بتمن برگردد و... از این داستان به بعد دیگر‌ روند کمیک های بتمن فرق کرد بعد از آن هم در سال ۱۹۸۸باز انقلابی در صنعت کمیک های بتمن شکل گرفت،جوک کشنده اثر آلن و تصویر گری جان هیگینز دومین جرقه جوکر شوالیه تاریکی است، جوکری با‌ پس زمینه ای فلسفی و شاید معروف ترین سرگذشت جوکر،دلقکی شکست خورده در آستانه پدر شدن،اخراج شده از کار‌، بی پول و بی آر.‌بعد در سال ۸۹ بتمن تیم برتون  برای خود شخصیت بتمن روند رو به جلویی بود نه برای شخصیت جوکر با اینکه جک نیکلسون به زیبایی نقش جوکر را  اجرا کرده است اما نه جوکرش نه  آن پیچیدگی ها جوک کشنده را دارد و نه آن خطر شوالیه باز میگردد،جوکری خلافکار به‌ نام جک نپیر‌ که به اشتباه به دیگ مواد مذاب می افتد و برای انقام برپا می خیزد،اما در همان سال یک اتفاق ویژه برای جوکر افتاد و جرقه سوم جوکر شوالیه تاریکی زده شد،  تیمارستان آرکام: بنایی خطرناک بر زمینی خطرناک اثر گرنت مریسون و با تصویر گری دیوید مک گین‌ که یک اثر فلسفی و سو رئال به‌معنای واقعی کلمه که هنوز مانندش نوشته نشده است، اتفاق فوق العاده ای برا جوکر بود و تمام ایده های فلسفی جوکر شوالیه تاریکی در باب فلسفه زندگی تماما دیدگاه های جوکر موریسون است. جوکر در دهه هشتاد هر ژانری را در کارنامه خود ثبت کرد از آن رئال‌ های میلر که مانند اسکورسیزی کمیک ها  بود،یا جوک کشنده روانشانسه و جنایی سبک برادران کوئن یا‌ آن اثر سورئال تیمارستان آرخام... در سبک استاد دیوید لینچ. جوکر دهه نود جوکر کم فروغی بود و به جز جوکر جذاب انیمیشن سریالی بتمن در کمیک چیزی برای عرضه نداشت. اما شاید جوکر این سریال کامل ترین جوکر تاریخ باشد اما الان ما باهاش کار نداریم. می رسیم به جوکر شوالیه تاریکی جوکری که سیر تکاملش سی سال به طول انجامید. جوکری با فلسفه جنایت کاری بی‌گذشته و بی‌آینده‌، که از جنایت فقط به دلیل لذت بردن انجام میدهد. جوکری که الان به عنوان نماد شر در تاریخ سینما نام برده میشود عصاره ای بسیار تمیز است از سی سال تفکر نویسندگان کمیک است.