وقتی اسم تهیه‌کننده به جای اسم کارگردان می‌خورد!

«تهیه کننده و کارگردان: مسعود فرخنده طینت»؛ این بند آخر تیتراژ «سیگنال موجود است» است که خبر از «اتفاقی عجیب» در شبکه نسیم می دهد. آنها که می دانند سریال را چه کسی ساخته است جز این چیزی به ذهن شان نمی رسد. مهدی مظلومی هنوز به ترکیه نرفته بود و با این شبکه طرح همکاری نریخته بود که «سیگنال موجود است» را ساخت.

نوشته ایم و در ادامه اشاره می کنیم که سریال چه سرنوشتی پیدا کرد تا بعد از سه سال به شبکه نسیم رسید. عجالتا به بهانه اصلی گزارش بپردازیم؛ یعنی حذف اسم کارگردان و قید نام تهیه کننده به جای او. پاسخ های مسعود فرخنده طینت قانع مان نمی کند که حرکتی حرفه ای در تلویزیون انجام شده. شما چه فکر می کنید؟

 

حرفه ای است؟
می دانیم مسعود فرخنده طینت برای فرجام «سیگنال موجود است» زحمت زیادی کشیده اما دلیل نمی شود نام او به جای کارگردان قرار گیرد. سوال اول مان این است که قید عنوان شما به جای کارگردان اخلاقی و حرفه ای است؟ «دلم نمی خواست الان مصاحبه کنم ولی چون شما بحث اخلاق را مطرح کردید، لازم است توضیح دهم این مدت اتفاقات زیادی برای من رخ داد که نمی دانم اخلاقی است یا نه و اجازه دهید به جزییاتش ورود نکنم.»
او بعد از این مقدمه توضیحاتی می دهد که «شاید» معنایش این است که فرخنده طینت حق داشته اسمش را به جای کارگردان قید کند: «قبل از این که آقای مهدی مظلومی به عنوان کارگردان انتخاب شوند، دکور را من زدم، فیلمنامه را با کمک آقای مسعودی که قرار بود کارگردانی کنند به سرانجام رساندم. کست کار را چیدم و وقتی آقای مظلومی رفتند، تدوین، صداگذاری و موسیقی تیتراژ و پیگیری آنها بر عهده بنده بود. یعنی خیلی از کارهای کارگردان را من انجام داد.»
فرخنده طینت به یک اتفاق دیگر که بهانه قرار گرفتن نامش به جای کارگردان را تقویت می کند، اشاره دارد: «خود آقای مظلومی طی نامه ای که سال گذشته به بنده در تلویزیون نوشته بودند اعلام کردند من هیچ گونه ادعایی روی این کار ندارم؛ تهیه کننده حق دارد هرگونه تغییری در کار بدهد؛ چه درباره نام کارگردان، چه نام سریال. نه ادعای مادی دارم نه معنوی. نامه اش موجود است.»

 

اینها توجیه نیست؟
با شنیدن پاسخ فرخنده طینت، یک نکته مطرح می کنیم و می پرسیم سریال در شبکه نمایش خانگی با اسم مهدی مظلومی به عنوان کارگردان توزیع شد. چه اتفاقی رخ می دهد که نام شما جای او را بگیرد: «آن موقع ایشان تازه رفته بود و هنوز مسئله ای وجود نداشت.

اگر قرار باشد اسمی بخورد، سزاوارتر از تهیه کننده نیست چون نامه را خود ایشان نوشته اند و مجوز را به ما داده اند. ضمن این که طراحی دکور، انتخاب یکسری از بازیگرها مثل بیژن بنفشه خواه، نادر سلیمانی و ... بر عهده من بود. وقتی آقای مظلومی رفت خیلی از کارهای فنی مثل صداگذاری، اصلاح رنگ و نور، ساخت تیتراژ و تدوین بر عهده من بود. البته این قسمت های آخر را خود تلویزیون تدوین کرده. اینها را گفتم که علت تصمیم مشخص شود.»
می گوییم جناب فرخنده طینت به عنوان تهیه کننده مولف زحمت کشیده ولی دلیل نمی شود که اسمش جای کارگردان را بگیرد. وظیفه کارگردان مشخص است: دکوپاژ، بازیگیری، کات دادن و ...
نقش تلویزیون
با مطرح کردن نکات بالا، مسعود فرخنده طینت مسئله دیگری را پیش می کشد و تاکید می کند علاقه ای نداشته اسمش به عنوان کارگردان پای سریال بخورد ولی به تصمیم تلویزیون تمکین می کند: «آقای مظلومی نامه زده که هر تصمیمی تهیه کننده و تلویزیون بگیرد، ادعایی ندارم. دوما من در مقام پاسخگویی نیستم و معتقدم تلویزیون هر تصمیمی بگیرد باید تمکین کنم. راستش خیلی علاقه مند نیستم اسمم در سریال به عنوان کارگردان قید شود ولی خدا شاهد است که چقدر برای این کار زحمت کشیدم. اگر تلاشم نمی بود سریال رها می شد. من خیلی علاقه مند نیستم اسمم به عنوان کارگردان پای سریال باشد.»
می پرسیم این تصمیم، نظر تلویزیون بوده؟ با یک سوال جواب می دهد: «بله، ولی باید اسم یک نفر می خورد. نظر شما چیست؟» می گوییم با توجه به محدودیت تلویزیون می شد اسم کارگردان را حذف کرد. فقط به نام تهیه کننده اکتفا می شد: «اینکه خیلی بدتر بود.» از «سه بیگانه» اسم می آوریم که نام مهدی مظلومی در تیتراژ این فیلم سینمایی نیست. فرخنده طینت باز به گفته قبل رجوع می کند: «بینی و بین الله هیچ علاقه ای نداشتم که اسمم به عنوان کارگردان پای سریال باشد ولی اگر قرار بود اسمی بخورد، سزاوارترین تصمیم همین است که تلویزیون گرفته.»

 

چرا سیگنال رفت؟
توضیحات فرخنده طینت را خواندید. حالا گذری داشته باشیم به سرنوشت پر پیچ و خم سریال. هفته پیش نوشتیم مهدی مظلومی «سیگنال موجود است» را در واپسین روزهای حضور در ایران ساخته که کمی بعد با شبکه جم در قامت کارگردان شروع به همکاری کرد.

هنوز ماجرای مهاجرت او محرز نشده بود که سریالش مهر بی کیفیتی خورد و از کنداکتور شبکه سه بیرون ماند. مدتی بعد سریال در شبکه خانگی توزیع شد ولی دستپخت مهدی مظلومی به مذاق مخاطبان این مدیوم خوش نیامد. شش قسمت از سریال توزیع شد و دیگر خبری از آن نبود تا این که هفته پیش در کنداکتور شبکه نسیم قرار گرفت.
چرا سیگنال بازگشت؟
بخش پایانی گفتگو با مسعود فرخنده طینت به ماجرای بازگشت «سیگنال...» از شبکه خانگی به تلویزیون است. می پرسیم فروش پایین آن در شبکه خانگی دلیل اصلی اتفاق است؟ پاسخ او منفی است: «سریال برای قسمت شش هزار نسخه فروخت که این یعنی فروش خوبی داشته.»
بعد هم می گوید بازگشت سریال به آنتن نظر تلویزیون بوده: «تصمیم گیرنده تلویزیون بود و من ذی نفع نبودم که در موضوع دخالت کنم. تلویزیون با شبکه خانگی قراردادی داشت که تیر ماه تمام شد و حق داشت هر تصمیمی بگیرد.»
تغییر شبکه سریال از سه به نسیم این شائبه را پیش می آورد که «سیگنال...» هم مثل «همسایه ها» کیفیت لازم را نداشته و تبعید شده: «شبکه نسیم الان در حوزه طنز صاحب برند و جایگاه ویژه است و مردم این شبکه را دوست دارند، پس این که سریال ما را شبکه نسیم پخش می کند مایه خرسندی است آن هم در ساعتی خوب.»

 

کاش شبکه نسیم پافشاری نکند
گفته های مسعود فرخنده طینت (ولو درست) دلیل نمی شود که تلویزیون روی اشتباهش پافشاری کند. امیدواریم شبکه این تغییر را اصلاح کند و جلوی بدعت را بگیرد. روزی که مهدی مظلومی از ایران رفته بود، شبکه نسیم سریال های او را با اسم خودش پخش می کرد و به شکل ضمنی تاکید داشت هر آنچه مظلومی در زمان حضورش در ایران ساخته ربطی به روزگار فعلی اش ندارد. تلویزیون لااقل فقط اسم مظلومی را حذف می کرد نه این که تهیه کننده را کارگردان می کرد. آنها فرق تهیه کننده و کارگردان را خوب می دانند.