آیا «چهل چراغ» با اجرای محمدرضا شهیدی‌فرد موفق می‌شود؟

محمدرضا شهیدی فرد پس از شش سال دوری بار دیگر روی صندلی اجرا نشسته و حالا پخته تر از قبل به مصاف مهمان هایش می رود. او را این شب ها در قامت مجری «چهل چراغ» می بینیم که به واسطه نوع خاص اجرایش برنامه را در کانون توجه قرار داده. راز موفقیت شهیدی فرد چیست؟

سال 1390 برنامه «پارک ملت»؛ این آخرین حضور محمدرضا شهیدی فرد در قاب تلویزیون است. او به یک باره رفت و به طور ناگهانی بازگشت. اینکه در این سال ها  چه کرده بخش دوم گزارش است. فعلا آنچه بهانه تدوین گزارش شده کیفیت کاری اش در «چهل چراغ» است که یک تنه باعث جذابیت و طراوت این برنامه مذهبی شد.

«چهل چراغ» از روز پنجشنبه در کنداکتور شبکه سه قرار گرفته و فعلا شهیدی فرد از پرویز شیخ طادی، حجت اسلامی قائم مقامی و داود میرباقری میزبانی کرده. محور برنامه نسبت هنر و عاشورا است اما دامنه گفت و گو از این مبحث بالاتر می رود و «چهل چراغ» تبدیل به عرصه ای برای بیان حرف های کارآمد، گله و آرزوها می شود.

 

 

نکته مهم کمرنگ بودن حرف های شعاری است که غالبا در این گعده ها کم نشنیده ایم. شهیدی فرد حواسش هست مسیر گفت و گو را به سمت درست هدایت کند.

هفته پیش طلسم دوری شش ساله محمدرضا شهیدی فر از اجرا شکسته شد. او را ابتدا در قامت مجری برنامه «هزار داستان» در شبکه نسیم دیدیم که با اجرای قابل تامل اش مقابل استاد محمود فرشچیان، یکی از بهترین برنامه های این مجموعه را رقم زد. شهیدی فر با «هزار داستان» به عرصه اجرا برگشت اما حضورش در تلویزیون به آن محدود نشد. او اجرای برنامه «چهل چراغ» شبکه سه را هم به عهده گرفت و در شب های سوگواری، مقابل پرویز شیخ طادی، حجت الاسلام قائم مقامی و داوود میرباقری نشست و با آنها گپ زد. حالا برسیم به ویژگی های اجرای شهیدی فرد که باعث شده از او به عنوان یک مجری موفق یاد کنیم.

طبیعی است در ایام عزاداری مجری حزن دارد و با صدا و میمیک صورت غم اش را منتقل می کند. محمدرضا شهیدی فرد اما این کار را نکرد و نمی کند. او می داند برای جذب حداکثری بیننده نیاز نیست پیرو کلیشه ها بود. می داند ذات برنامه «چهل چراغ» که یک سر آن بحث هنر است، به اجرای شاداب نیاز دارد. پس با رعایت حرمت شب های سوگواری، وقتی مقابل مهمان می نشیند، گویی در یک برنامه عادی حاضر شده و با «قواعد اجرای تاک شو» وارد مصاحبه می شود. حتی اگر لازم باشد، به فراخور بحث لبخند می زند. فراموش نکنیم این رفتار مجری ای است که مرام و منش او برای بیننده ها پوشیده نیست و آنقدر حرفه ای است که بداند چطور لحنش را هدایت کند و که برخورنده نباشد.

دیدن یک اجرای شسته رفته و هدفمند از محمدرضا شهیدی فرد توقع زیادی نیست. او چه زمانی که برنامه صبحگاهی اجرا می کرد و چه حالا که مجری «چهل چراغ» است حواسش هست برنامه را از ریتم نیندازد. می داند کجا باید سوال کند و چه وقت ساکت باشد. وقتی داود میرباقری از سریال سلمان می گوید (که گفته هایش در همین صفحه منتشر شده) اجازه می دهد، حرفش را بزند.

 

 

زمانی که پرویز شیخ طادی بحث فقه هنر را پیش می کشد، می داند ممکن است گفته های این کارگردان برای بیننده عام شبهه انگیز باشد، فوری توی حرفش می رود تا بحث به خوبی باز شود. شهیدی فرد چند سال پیش درباره این تکنیک حرف های جالبی زده بود که مرورش مکمل خوبی است برای سرفصل بحث «تسلط بر اجرا». «باید کاربلد باشیم. باید بلد باشی ایده را چطور اجرا کنی. موضوع بستگی به بلد بودن دارد و بستگی به مهارت. فرض کنید مهمان دعوت کرده اید و همه عوامل پذیرایی مهیاست. باید بلد باشید چطور و چگونه مهمان داری کنید. چه زمانی چه غذایی را در کدام ظرف و در کدام فضا سرو و باور کنید، خیلی مهم است.»

برای نتیجه بخشی یک برنامه که موضوعی مهم به نام هنر عاشورایی را محور قرار داده، تسلط بر اجرای شرط لازم است اما کافی نیست. مجری با ید خودش شأن کارشناس داشته باشد؛ هم هنر را بشناسد و هم عاشورا را. منظور از مفهوم عاشورا فقط پوسته این واقعه بزرگ نیست بلکه کنه مسئله است که شهیدی فرد پیش از این و حالا در «چهل چراغ» با اشاراتش تسلط خود را به رخ می کشد. از آن سو او از جمله مجریان علاقه مند به هنر خاصه سینماست و این ویژگی، عامل دیگر کارآمد شدن اجرای اوست.

بزرگ ترین آفت برنامه هایی که قرار است هنر عاشورایی را واکاوی کنند، شعارزدگی است. عظمت و بزرگی عاشورا، گویی روی کلام کارشناسان سایه می اندازد و بحث ها غالبا در سطح می ماند. در سه برنامه ای که از «چهل چراغ» شاهد بوده ایم، به روشنی پرهیز از شعارزدگی مشخص است. تا مباحث به سمت کلیشه ها می رود مجری با یک نکته ریز مهمان را به سمت دیگر هدایت می کند.

 نمی گوییم صد در صد موفق بوده اما در غالب موارد پاسخ گرفته و فراموش نمی کنیم مهمان ها هم ظرفیت نوعی دیگر از حرف زدن درباره هنر عاشورایی را بلد بوده اند. مثلا پرویز شیخ طادی و داود میرباقری از عینیات حرف می زنند و با مصداق می گویند کجاها هنرمند به بن بست خورده و چه جاهایی تنها مانده و فقه پویا باید دستگیرشان می شده.

حتما در اجرای محمدرضا شهیدی فرد عیب هایی هست اما آنچه باعث می شود اغماض کنیم، برتری وجوه مثبت اوست. اصلا «چهل چراغ» به واسطه کیفیت اجرای او موفق بوده و چه بسا اگر مجری دیگر جای او را می گرفت برنامه از نفس می افتاد. به ویژه آنکه از نظر قواعد برنامه سازی، «چهل چراغ» استانداردهای لازم را رعایت نکرده و همه توانش را بر تاک شو گذاشته. چنین برنامه ای برای دیده شدن بیشتر نیازمند آیتم های متنوع است که هم از نظر محتوا خاص باشند و هم در ساختار سرشار از زیبایی شناسی.

 

 

آن طور که روابط عمومی شبکه سه اطلاع رسانی کرده، «چهل چراغ» در چهل شب میزبان هنرمندان و چهره هایی خواهدبود که توانسته اند پیوندی میان هنر و فرهنگ حسینی برقرار کنند. قرار است در شب های آینده مباحث برنامه فراتر از سینما و تلویزیون باشد و هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی، موسیقی و ادبیات را هم شامل شود. پس باید ساختار برنامه به قوام بیشتر برسد.

محمدرضا شهیدی فرد تابستان 90 «پارک ملت» را روی آنتن شبکه یک داشت اما برنامه به یک باره متوقف شد. این برنامه ابتدا قرار بود 180 قسمت باشد اما بعد از قسمت 132، مهر توقیف خورد. گفته می شود مهدی فرجی مدیر وقت شبکه یک تمایل داشته برنامه شهیدی فرد ادامه داشته باشد ولی علی دارابی معاون وقت سیما سد راه بوده است.

در این مدت خبرهایی مبنی بر بازگشت او به تلویزیون به گوش می رسید ولی هیچ کدام رنگ واقعیت ندیده اند. شهید فرد تا مدت ها ممنوع التصویر هم بود تا جایی که تصویر او در برنامه های سینمای اجازه پخش از تلویزیون نداشت. در سری دوم و سوم «خندوانه» شهیدی فرد مشاور تیم سازنده بود و به گواه عوامل این برنامه، نقشی بسزا در رونق آن داشته است. با پایان «چهل چراغ» مسیر محمدرضا شهیدی فرد در قامت مجری به کدام سو خواهدبود؟