حاشیه‌های مردی که هنوز هم محبوبیت زیادی دارد!

مهران مدیری این‌روزها بیش از هر زمان دیگری در صدر اخبار است. فیلم جدیدش، «ساعت 5 عصر» با حاشیه هایی همراه شده و نظرات موافق و مخالف بسیاری را در پی داشته است.

10 مرداد 1396

به گزارش منظوم؛ مرجع سینما و تلویزیون ایران، مهران مدیری وقتی با یک گروه با انگیزه و سرشار از استعداد ساده ترین آیتم‌های کمدی را برای «ساعت خوش» ضبط می‌کرد، شاید فکرش را نمی‌کرد که بعدها هر کدام از افراد این گروه ستاره‌های کمدی و خودش هم به نوعی نابغه کمدی ایران شوند. او در طی این سال‌ها با سریال‌های تلویزیونی محبوب خود، انتقادات اجتماعی و سیاسی خود به زبان طنز به سمت مردم و مسئولان روانه کرده است.

حالا مهران مدیری در قامت کارگردان سینما اولین فیلم خود را با جنجال‌های فراوان روی پرده‌ی نقره ای آورده است. فیلمی که واکنش های زیادی را در پی داشته است. در واکنش به خود فیلم نظرات کاملا متفاوت است، بسیاری از منتقدان مطرح همچون امیر قادری، احمد طالبی‌نژاد و طنزنویسان معروفی چون بزرگمهر حسین پور و رضا ساکی فیلم مدیری را آینه تمام نمای اجتماع ایران و یک کمدی اجتماعی دیدنی، سالم و به دور از شعار و لودگی دانسته اند. اما از طرفی بسیاری از مخاطبان فیلم هم اعتقاد دارند که مهران مدیری دوباره با همان فرمول تکراری خود فیلم ضعیفی را ساخته است. نقدهای منتقدان درباره «ساعت 5 عصر» را می‌توانید در بخش نقد منظوم بخوانید.

اما بیشتر از خود فیلم، شخص مهران مدیری و فروش بالای فیلمش محل بحث رسانه‌ها شده است:

شبکه بی بی سی به تازگی در گزارشی کوتاه به سراغ فیلم «ساعت ۵ عصر» رفته و به انگیزه آن انتقادات تندی از مهران مدیری کرده است. البته مدیری پیش از این در اواخر دهه ۸۰ با ساخت مجموعه شوخی با ماهواره هم حسابی رو در روی گردانندگان برخی از این شبکه ها قرار گرفته بود تا مورد هجمه شدید آنان قرار گیرد. بی بی سی اخیراً با ورود به مسئله سانس های چشمگیر فیلم مدیری اعلام کرده «این فیلم در حالی وارد گردونه رقابتی شده که شرایط برای همه رقبا برابر نبوده است». این شبکه در ادامه بدون اشاره به استقبال تماشاگران از «ساعت پنج عصر» و کوچکترین دیدگاهی درباره ساختار آن، گفته «فیلم امکان تبلیغ مستقیم و غیر مستقیم از تلویزیون دولتی ایران را دارد و مهران مدیری نشان داده که توجهش به علاقه مخاطب، او را از راضی نگه داشتن مسوولان بالا دستی غافل نکرده است»!
طعنه بی بی سی به صحبت های انتقادی مدیری است که چندی قبل در بخش های برنامه «دورهمی» شبکه نسیم مطرح شد و به اعتقاد برخی، نوک پیکان آنها خطاب به دولت بود. البته مدیری خود در شبی که روشنک عجمیان مهمان برنامه اش بود، در پاسخ به طرح سوالی در همین باره از سوی او، شبهه های پیرامون دستوری بودن آنها را از سوی مدیران تلویزیون رد کرد.
«ساعت پنج عصر» طی ۹ روز اکران بیش از سه میلیارد تومان فروش داشته است.

روزنامه ایران، رسانه دولت، نوشت :

داستان رکوردهای عجیب و غریبی که عوامل فیلم «ساعت پنج عصر» ساخته مهران مدیری، اصرار دارند شکسته اند در نوع خود بی نظیر است؛ عنوان بعضی از این رکوردها چنان خلاقانه است انگار از آیتم های «ساعت خوش» کش رفته اند: «رکورد بیشترین تعداد سانس در یک سینما، رکورد بیشترین فروش اینترنتی روز اول اکران یا خنده دارتر از همه رکورد بیشترین حضور هنرمندان شاخص در اکران افتتاحیه یک فیلم که معلوم نیست تا پیش از این دست کدام فیلم بوده که ساعت پنج عصر آن راشکسته است، یا اینکه در افتتاحیه قبلی چند سلبریتی بوده اند که حالا فیلم اول مهران مدیری آن را شکسته است؟!
این رکوردسازی های بی فایده که پیداست فقط برای فروش بیشتر فیلم پرورانده می شود از سوی مهران مدیری عجیب به نظر می رسد. او با سابقه روشنش در تلویزیون نیازی به خلق حماسه های دروغین ندارد، همگان می دانند کار او با اقبال مردمی مواجه خواهد بود و نیازی نیست چنین آسمان ریسمان هایی برای جلب توجه افکار عمومی ساخته شود.
تجربه فروش در ایران ثابت کرده مردم ما همچنان از طریق تبلیغ کهن چهره به چهره، جذب یک فیلم یا تئاتر می شوند و ده ها بیلبورد و آنونس تلویزیونی یا همین آمارهای سرخوشانه فروش که از سوی دفاتر پخش تنظیم می شوند نقش چندانی در جذب مشتری ندارد. از همین رو حیف است مهران مدیری که یک سالی هست روی آنتن تلویزیون استندآپ کمدی اجرا می کند و در مذمت دروغ و مجموعه اخلاق های ناپسند پیش روی مردم ژست عاقل اندر سفیه می گیرد برای چهار بلیت بیشتر تن به چنین فرافکنی های نخ نما شده دست زند.
البته این روزها اینفوگرافی جالبی از سوی تیم کاری مهران مدیری در فضای مجازی منتشر شده که با همین نگاه رکوردسازی زندگی نامه هنری او را ورق زده است؛ شاید این اینفوگرافی تلنگری ست که واقعاً مهران خان مدیری دوست دارد از این طریق برای خود تاریخ بیافریند، گویا عنوان ستاره کمدی تلویزیون پس از انقلاب، او را اقناع نمی کند و می خواهد رکوردهای جهانی داشته باشد!

روزنامه اصولگرای جوان نوشت :

«شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی‌ فارسی که گویا از موفقیت فیلم سینمایی «ساعت ۵ عصر» به کارگردانی مهران مدیری ناراحت است، فروش خوب این فیلم را زیر سؤال برد.

بی‌بی‌سی درباره فیلم مهران مدیری گفت: «ساعت ۵ عصر» در حالی وارد گردونه رقابتی شده که شرایط برای همه رقبا برابر نبوده است.

این شبکه انگلیسی در ادامه افزود: فیلم «ساعت ۵ عصر» امکان تبلیغ مستقیم و غیرمستقیم از تلویزیون دولتی ایران را دارد. این شبکه همچنین ادعا کرد: «مهران مدیری نشان داده که توجهش به علاقه مخاطب او را از راضی نگه داشتن مسئولان بالادستی غافل نکرده است.»
از زمان آغاز اکران فیلم سینمایی«ساعت ۵ عصر» حملات مشابهی به این فیلم که موفق‌ترین فیلم این فصل از اکران است، از سوی رسانه‌های منتسب به دولت منتشر شده بود و این بار بی‌بی‌سی نیز همزبان با این رسانه‌ها به «ساعت ۵عصر» حمله کرد.

علت این حمله‌ها نه محتوای فیلم و نه موفقیت آن در اکران است، بلکه می‌شود گفت مهم‌ترین دلیلی که باعث شده فیلم مهران مدیری به سیبل حملات تبدیل شود، خود شخص مهران مدیری است.

همزمان با اکران فیلم سینمایی «ساعت ۵ عصر» چند فیلم دیگر نیز بر پرده اکران هستند که یکی از آنها کمدی سخیفی است که اعتراضات به محتوای آن بسیار زیاد است اما درباره فیلم مدیری شاید نقد‌هایی به ساختار و محتوای فیلم وارد شود، اما حجم حملاتی که به این فیلم شده است، معطوف به سازنده آن و عملکرد وی در تلویزیون بوده است.

مهران مدیری که تا پیش از اجرای برنامه «دورهمی» به عنوان کارگردان مجموعه‌های نمایشی طنز تلویزیون کارنامه‌ای قوی داشت، توانست در این برنامه به موفقیت چشمگیری دست یابد و در نوروز امسال بالاتر از عادل فردوسی‌پور و رامبد جوان، عنوان محبوب‌ترین مجری تلویزیون را به دست آورد. طبق نظرسنجی برنامه سه ستاره، دورهمی هم بالاتر از برنامه چالشی«۹۰» و «خندوانه» رتبه اول را در میان بهترین برنامه‌های تلویزیون در بخش ورزش و سرگرمی به دست آورد. همه این موفقیت‌ها مدیون این بود که مدیری توانست در برنامه‌اش حرف‌هایی را بزند که مردم دوست دارند بشنوند و از کسانی انتقاد کرد که مردم دوست دارند نسبت به آنها انتقاد داشته باشند.

نقد‌ها و کنایه‌های مدیری به مدیران دولت و عملکرد دولت در برنامه دورهمی، گرچه تشویق‌های مردمی را در پی داشته است، ولی رسانه‌ها و چهره‌‌های رسانه‌ای نزدیک به دولت این نقد‌ها را تاب نیاورده و نوک حمله را به سمت برنامه دورهمی و مجری آن گرفته‌اند.»

روزنامه وطن امروز نوشت :

معلوم نیست اگر بغض‌های انتقادات مدیری در گلوی دولتی‌ها گیر نکرده بود، آیا باز هم اینگونه مسائل جایی در مطبوعات رسمی کشور داشت یا خیر؟

«ساعت ۵ عصر» نخستین فیلم سینمایی مهران مدیری است که با پیش‌فروش ۷۰۰ میلیونی روز اول خود توانست رکورد پیش‌فروش فیلم سینمایی در ایران را جابه‌جا کند. بی‌شک نام مهران مدیری بهانه‌ای کافی برای رکورد زدن این فیلم محسوب می‌شد. کارگردانی که با مجموعه‌های تلویزیونی به اوج رسید و در دوران ۵ ساله کناره‌گیری از تلویزیون با مجموعه‌هایی نظیر قهوه تلخ توانست اقبال مخاطبان را نسبت به خود پایدار نگه دارد.

بازگشت مدیری به تلویزیون با «دورهمی» رقم خورد؛ بازگشتی که متفاوت از قبل بود. اگر مدیری در گذشته خود با ادبیات نمایشی، معضلات اجتماعی را در لفافه بیان می‌کرد، اما استندآپ‌های وی در دورهمی باعث شد تا او صریحا بسیاری از معضلات اجتماعی را بیان کند. صراحتی که هر روز بیشتر از روز قبل مورد توجه قرار می‌گرفت و واکنش‌های بسیاری را در فضای مجازی و غیرمجازی از سوی مخاطبان به همراه داشت.

مدیری در نقدهای اجتماعی و سیاسی خود مستقیما به معضلات و مشکلات مردم در جامعه می‌پرداخت و لاجرم اشاراتی طنزگونه به مدیران اجرایی کشور داشت. اشاراتی که کمافی‌السابق به مذاق مدیران خوش نیامد. اما در چارچوب تفکر مدیری تنها مردم و مشکلات‌شان محور هستند و به این جهت بسیاری از اوقات نواخته شدن توسط رسانه‌های متبوع مدیران دولتی را به سکوت در برابر معضلات مردم ترجیح می‌دهد.

مدیری در واکنش به یکی از مسؤولان که گفته بود کشور در رونق اقتصادی قرار دارد، گفته بود: «الحمدلله رونق اقتصادی بیداد می‌کند و به سقف چسبیده، آدم دیدم از بس رونق اقتصادی خوب بوده است فرش منزلش را هم فروخته است. به سایت‌های فروش اینترنتی بروید، برخی یک عدد لیوان را به قیمت هزار تومان برای فروش گذاشته‌اند، همه در حال فروشند، خلاصه تا رونق اقتصادی خوب هست بفروشید همه در حال خرید و فروشند».

وی در یکی دیگر از برنامه‌هایش درباره تنبلی مدیران پس از انتخابات گفت: «تحقیقات نشان داده است که پروسه تنبلی در سطوح بالا معمولا در یک بازه زمانی ۴ ساله اتفاق می‌افتد. یعنی در دوره تبلیغات همه بشدت فعال و پرانرژی هستند و هر وقت تلویزیون را روشن می‌کنی مدام می‌گویند همه‌چیز درست می‌شود.

پس از گذشت مدتی حضور همیشگی به دیدارهای مردمی ماهانه تبدیل می‌شود، سپس سفرهای استانی ۶ ماه یک بار، بعد می‌شود گزارش تلویزیونی سالانه و در نهایت هم می‌گویند نامه بنویسید به دوستان بدهید رسیدگی می‌شود اگر همیشه انرژی‌‌ها مثل دوران پیش از ۴ سال و زمان انتخابات بود، الان آب از دریاچه ارومیه بیرون می‌ریخت، بوی نفت از آنچه الان هست بیشتر توی سفره‌‌ها می‌پیچید و مردم جنوب حداقل چند روز در سال آسمان را آبی می‌دیدند!»

اما این اظهارات منجر به واکنش‌های پرخاشگرانه رسانه‌های دولتی شد که در نهایت مدیری در روزهای پساانتخابات و در یکی از آخرین نطق‌هایش درباره مسؤولان با زبانی خیرخواهانه درخواستی کرد و گفت: «من زبان مردم هستم و نمی‌دانم آیا این اظهارات من پخش می‌شود یا نه؟ مردم مطالبات دارند، هرکسی که رای داده به اندازه همان یک رای مطالبه دارد. در ۴ سال گذشته یکسری کارهای درجه یکی انجام شد ولی خیلی از وعده‌ها عمل نشد به هر دلیلی... یا نتوانستید یا نخواستید... در این دوره به وعده‌های خود عمل کنید... مردم مطالبه دارند، نگذارید در میان مردم به بدقولی شناخته شوید و این بار ناامید شوند». مهران مدیری تاکید کرد: «این شکایت‌ها باید باشد و این حرف‌ها را باید بزنیم تا اتفاق‌های خوب بیفتد».

بی‌شک اگر بخواهیم سلایق مهران مدیری را در دسته‌بندی‌های سیاسی جای دهیم، او در جناحی نزدیک به دولت و اصلاح‌طلبان قرار خواهد گرفت، اما معضل آنجاست هنگامی که مدیری مردم را محور قرار می‌دهد و با کم‌کاری و بعضا پررویی مدیران مواجه می‌شود، چاره‌ای جز بیان انتقادات نخواهد داشت، اما به نظر می‌رسد این انتقادات به کام مدیران و رسانه‌های متبوعشان تلخ آمده و بغض از «دورهمی» مدیری را دستمایه انتقام از «ساعت ۵ عصر» کرده‌اند.

انتقامی بسیار شبیه به برخورد رسانه‌های زنجیره‌ای با هنرمندانی است که همیشه‌ساز موافق نمی‌زنند. برخورد اول بایکوتی است که از سوی رسانه‌های زنجیره‌ای رقم می‌خورد و اگر هنرمندان جزو چهره‌ها باشند حملات تخریبی و اقدامی هماهنگ برای جلوگیری از فعالیت هنری آنها صورت می‌گیرد. اما در این میان چهره‌هایی نظیر مهران مدیری هستند که عمق محبوبیت‌شان نزد مردم بیش از آن است که بتوانند مانع فعالیت هنری یا کم‌کار شدن آنها شوند بلکه تنها راه ممکن برخورد کنایه‌وار با هنرمند و رویکردی تخریبی با آثارشان خواهد بود.

وطن امروز در ادامه نوشت: چون نه بایکوت هنرمند امکانپذیر است و نه می‌توان براحتی او را مورد تهاجم رسانه‌ای هماهنگ قرار داد. اکنون شاهد رویکرد سوم انتقام چماقدارانه در عالم فرهنگ و هنر هستیم که روزنامه دولتی ایران در نقدی پرخاشگرانه علیه مدیری که مسبوق به سابقه هم بوده است، او را متهم به خرید بلیت‌های سینما برای پرفروش نشان دادن فیلم کرد و نوشت: «داستان رکوردهای عجیب و غریبی که عوامل فیلم «ساعت پنج عصر» ساخته مهران مدیری، اصرار دارند شکسته‌اند در نوع خود بی‌نظیر است؛ عنوان بعضی از این رکوردها چنان خلاقانه است که انگار از آیتم‌های «ساعت خوش» کش رفته‌اند: «رکورد بیشترین تعداد سانس در یک سینما، رکورد بیشترین فروش اینترنتی روز اول اکران.» این روزنامه در ادامه نوشته است: «این رکوردسازی‌های بی‌فایده که پیداست فقط برای فروش بیشتر فیلم پرورانده می‌شود، از سوی مهران مدیری عجیب به نظر می‌رسد.

او با سابقه روشنش در تلویزیون نیازی به خلق حماسه‌های دروغین ندارد، همگان می‌دانند کار او با اقبال مردمی مواجه خواهد بود و نیازی نیست چنین آسمان ریسمان‌هایی برای جلب توجه افکار عمومی ساخته شود. از همین رو حیف است مهران مدیری که یک سالی هست روی آنتن تلویزیون استندآپ کمدی اجرا می‌کند و در مذمت دروغ و مجموعه اخلاق‌های ناپسند پیش‌روی مردم ژست عاقل‌اندرسفیه می‌گیرد برای ۴ بلیت بیشتر به چنین فرافکنی‌های نخ‌نما شده دست زند».

به نظر می‌رسد اقدام این روزنامه علیه مهران مدیری دلایل فراسینمایی دارد. اگرچه این اتهام به بسیاری از فیلم‌ها در پایان اکران وارد می‌شود ولی بیان آن در روزهای ابتدایی نمایش به نظر چیزی جز انتقام از مدیری و تاثیرگذاری بر فروش این فیلم ندارد. بسیار بدیهی است که پیش‌فروش نخستین فیلم سینمایی مدیری با توجه به اقبال او نزد مخاطبان رکورد بزند. اما با توجه به مضمون فیلم که گزندگی‌اش بیش از خنده‌های مخاطب است، این انتظار نمی‌رود که فیلم مدیری بتواند رکورد کمدی‌های مبتذلی همچون «گشت ارشاد ۲» و «نهنگ عنبر ۲» را بزند.

وطن امروز در ادامه نوشت: اما آنچه مشهود است روزنامه ایران چیزی را زیر سوال برده که بسیار بدیهی بوده و معلوم نیست اگر بغض‌های انتقادات مدیری در گلوی دولتی‌ها گیر نکرده بود، آیا باز هم اینگونه مسائل جایی در مطبوعات رسمی کشور داشت یا خیر؟ این نکته جایی برجسته می‌شود که گفتمان مدیری در انتقاد از وضعیت جامعه همواره مردم را مخاطب قرار می‌دهد.

او در فیلم‌هایش مردم را مقصر مشکلات خود می‌داند و راه‌حل را نیز در دست خود مردم می‌داند. در «ساعت ۵ عصر» نیز اتفاقی جز این نیفتاده و بی‌شک این واکنش‌های پرخاشگرانه ریشه‌ای دیگر دارد.

اسکورت مدیری در مشهد!

اما درباره اکران فیلم «ساعت پنج عصر» هم روز گذشته خبری شنیدنی در رسانه ها منتشر شد. مدیری این روزها برای شرکت در اکران های مردمی فیلمش عازم شهر مشهد شده که برای او، هماهنگی های ویژه ای از سوی مدیران فرهنگی این شهر صورت گرفته است. یکی از این موارد اسکورت او تا محل پردیس هویزه و سینما آفریقای مشهد است. از سوی دیگر مردم مشهد هم با در دست داشتن تصاویری از مدیری به استقبال او رفتند. تشریفات ویژه ای که نشان از محبوبیت فراوان مدیری در مشهد دارد.

نکته جالب درباره مهران مدیری و سریال‌هایش این است که همواره مورد انتقاد قشر یا جناحی بوده است؛ چه زمانی که با «شب‌های برره» تندترین انتقادات را نسبت به فرهنگ مردم و مسئولان دولت وقت داشت و باعث شد پخش آن به یکباره متوقف شود، یا زمانی که در سریال «نقطه‌چین» از ماجرای تحصن نمایندگان اصلاح طلب مجلس گفت و مورد حمله قرار گرفت و حتی به خاطر دو سری سریال «مرد هزارچهره» توسط پزشکان و شاعران تحت فشار قرار گرفت.

در سریال «قهوه تلخ» هم دولت دهم را شدیدا مورد نقد قرار داد و به همین دلیل علاوه بر کنار گذاشته شدن از تلویزیون، چندین قسمت و شخصیت از سریال بطور کامل حذف و سانسور شد و در نهایت هم نیمه تمام ماند. سریال انتقادی دیگر مدیری، مجموعه آیتمی «شوخی کردم» بود که او با تلویزیون و مسئولان تندتر و صریح تر از قبل شوخی کرد و حضور محمدجواد ظریف در پشت صحنه این مجموعه از دیگر نکات جالب آن بود. مهران مدیری پس از مدتی وقفه با «در حاشیه» به تلویزیون برگشت، اما اعتراضات وسیع پزشکان و شخص وزیر بهداشت، سریال او را زمین زد و پس از 30 قسمت به پایان رسید. در نهایت نیز جنجالی ترین و بحث برانگیزترین برنامه‌اش، برنامه «دورهمی » بود که پخش آن هنوز هم از شبکه نسیم ادامه دارد. در همه این سالها مهران مدیری مورد هجمه گروه‌ها، اصناف و جناح‌های مختلف بوده و در هر مقطع زمانی افرادی او را در دسته و جناح خود دانسته اند. اما او هنوز هم محبوبیت بالایی در نزد مردم ایران دارد و هنوز هم می‌گوید طرفدار هیچ حزب و جناح و گروهی نیست و فقط دوست دارد از تریبونش حرف مردم را بزند.