فیلمی جسور اما ناپخته

در این بخش از نقد فیلم خانه دختر ،به بررسی داستان کلی فیلم و قدرت و ضعف آن می‌پردازیم.فیلم خانه دختر دربرگیرنده سوژه ای است که امروزه کمتر می توان نشانه هایی از آن در سطح اجتماع یافت. حتی با اینکه سوژه اصلی فیلم در « خانه دختر » جامعه سنتی ایران است، اما به نظر می رسد که حتی جامعه سنتی هم سالهاست از آنچه که در فیلم به نمایش در می آید گذشته اند و بحث معاینه پزشکی دختر قبل از ازدواج، موردی منسوخ شده تلقی می گردد. با اینحال شاید اگر جغرافیای فیلم تغییر می کرد و داستان در ناکجا آبادی که نشانی از جامعه متمدن در آن به چشم نمی خورد روایت می شد، می توانستیم بیشتر با جزئیات داستان همراه شویم اما قصه اصلی « خانه دختر » به دور از واقعیت های امروز جامعه است.

حامد بهداد در فیلم خانه دختر

بهرحال، فیلم با مرگ عروس آغاز می شود و تعلیق مناسبی را ایجاد می نماید و مخاطبش را تشنه یافتن حقیقت و دلایل مرگ عروس نگه می دارد. داستان که آغاز می گردد، ما شاهد تلاش دو دوست سمیرا برای یافتن حقیقت درباره مرگ وی هستیم و اینکه احتمالاً خواهر او اطلاعات ارزشمندی از اتفاقات رخ داده دارد. فیلم با چنین مقدمه ای به سراغ حل پازل های زندگی سمیرا می رود تا مخاطب به تصویری از صحیح از واقعیت های زندگی او دست یابد. اما در این بخش حفره های فیلمنامه کم نیستند و مخصوصاً بسیاری از شخصیت های داستان از جمله خواهر، علی رغم آنکه به نظر می رسد باید نقش کلیدی در داستان ایفا نمایند، بی خاصیت و مبهم به حال خود رها شده اند تا در بخش تعلیق و روایت، « خانه دختر » حرف چندانی برای گفتن نداشته باشد؛ البته این نکته را نادیده نگیریم که فیلم برای اکران با حذفیاتی مواجه شده است.

باران کوثری و پگاه آهنگرانی در فیلم خانه دختر

ضعف اثر و بازیگران

در این بخش از نقد فیلم خانه دختر به بررسی نقطه ضعف اثر و کیفیت بازی بازیگران آن می‌پردازیم. نگاه فیلمساز به شخصیت اصلی داستان نیز می تواند عاملی برای ضعف اثر باشد. نگاه ضعیف و سنتی که به سختی می توان نمونه امروزی برای آن یافت. در واقع شاید سمیرا مابه‌ازای اجتماعی چندانی در جامعه امروز ایران نداشته باشد. شاید بهتر می بود فیلمساز به جای آنکه سمیرا را تا این حد ضعیف و بی دست و پا نشان دهد، کمی استقلال فکری را در پرداخت او در نظر می گرفت تا بدین حد این شخصیت تا این حد منفعل به نظر نرسد. او مانند زنان دهه هفتاد سینمای ایران، توهین های فراوانی می شنود اما به جای مقابله با این حجم از بی فرهنگی و توهین ها، آن را در خود می ریزد و سخن نمی گوید. شخصیتی که شهبازی در « خانه دختر » خلق کرده حقارت بی انتهایی دارد که مخاطب تنها یک گزینه خواهد داشت و آن آنکه برای او دلسوزی اجباری نماید!

رعنا آزادی‌‌ور در فیلم خانه دختر

در این بین اما فیلم بازیهای نسبتاً خوبی دارد که می تواند مخاطبش را راضی نماید. بازی کنترل شده حامد بهداد خبر خوبی برای تماشاگر فیلم است و البته بازی خوب پگاه آهنگرانی که پس از مدتها یک بازی خوب را از او شاهد هستیم. پردیس احمدیه نیز که سال گذشته فیلم موفق « لاک قرمز » را از او شاهد بودیم، در اینجا نیز علی رغم ضعف شخصیت پردازی اش، بازی خوبی از خود به نمایش گذاشته است. رعنا آزادی ور که البته سوژه اصلی فیلم است، تقریباً همان شکل و شمایلی را به نمایش گذاشته که اغلب از او در سینما شاهد بوده ایم یعنی دختری ساکت و آرام که به جای اعتراض، خودخوری می کند! بابک کریمی نیز در نقش پدر، پذیرفتنی است.

پردیس احمدیه در فیلم خانه دختر

جسور اما ناپخته

در این قسمت از نقد و بررسی فیلم خانه دختر به بررسی چگونگی روایت و پرداخت فیلم می‌پردازیم.« خانه دختر » اثر جسوری است و این را می توان در موضوعات مطرح شده در فیلم که همگی به شک و تردید در رابطه قبل از ازدواج می گذرد مشاهده نمود، اما رویکرد فیلمساز برای پرداخت به این موضوعات چه بوده ؟ فیلم در پرداخت سوژه و گره گشایی دچار ضعیف بوده و از این جهت روایت شلخته ای دارد. از سوی دیگر نمی تواند شخصیت بسازد و برای تبدیل اثر به یک ملودرام اجتماعی، هر بلای ممکن را که می شد به راحتی حل و فصل کرد، به سر سمیرا می آورد و با سکوت و فرار سمیرا به یک بحران تبدیل می کند. بحرانی که تبدیل به معضل اجتماعی نمی شود و به نظر می رسد بی خود و بی جهت در حال کِش آمدن است.

حامد بهداد در فیلم خانه دختر

 در سینمای اجتماعی امروز، نیاز به پرداختن جسورانه به تفکرات غلط سنتی و به تصویر کشیدن مبارزه با آن، نیاز مهمتری است تا به تصویر کشیدن انواع و اقسام تفکرات پوچ و سنتی ( طبق آنچه که در فیلم روایت می شود ) و عدم مبارزه برای نابودی آن. سینمای امروز ایران بیش از هر زمان دیگری نیاز دارد تا آثاری را به خود ببیند که در آن تفکرات اشتباه سنتی در آن مورد چالش قرار می گیرند تا جامعه آن را دیده و نسبت به برخورد با آن مصمم شود. اما رویه رایج سینمای ایران که ساکت ماندن جنس زن در مواجه به تفکرات اشتباه سنتی و در نهایت دست و پا زدن و تقلا برای زندگی اش است، خیلی کارایی مشخصی به جز خریدن ترحم ندارد.

شما چقدر با این مطلب موافق هستید؟ نظر شما درباره این مطلب و اثر چیست؟ نظر خود را در پایین همین صفحه بنویسید. [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.