نمایش زیبای زشتی

فیلم دایره زنگی اولین کار سینمایی پریسا بخت آور به واقع آیینه زیبایی است از جامعه ی زشت مردم تهران! پریسا بخت آور با توجه به تجربه اش در ساختن سریال های تلویزیونی با استفاده از دیالگو ها و میزانسن رایج تلویزیونی و طنز تلخ عامه پسند و بازیگران این عرصه، هم گیشه را به دست آورده و هم با نگاهی عمیق و نو و البته ردپای طرز نگاه اصغرفرهادی، فیلمی درخور تعمق و تحسین آفریده است. فیلمنامه ای که بصورت دایره ای زندگی آفت زده ی اقشار مختلف را روایت می کند و به نظر می رسد شعاع این دایره بزرگ از دایره های کوچکتری تشکیل شده اند که هریک زندگی دایره ای شخصیت های داستان هستند.
این دایره از سرقت یک اتومبیل آغاز می شود. خانواده ای از کمک به مرد دزد زده امتناع می کند و کروات مرد این خانواده نیز سرقت می شود! در انتهای فیلم سارق کراوات و اتومبیل روبرو می شوند. درحالیکه بیننده نمی توانست تصور کند سارقان این افراد باشند. فیلم تلاش می کند نشان دهد جامعه به قدری معیوب است که هر کسی ممکن است آلوده شده باشد و پیرامون این دایره را بی هدف طی کند. همان چیزی که مرد خانواده اول می گوید: هرکسی ممکن است دزد باشد. من، او و ...
در ابتدا به نظر می رسد گرفتار یک فیلم خاله زنکی از نوع سریال های تلویزیونی شده ایم . اما فیلم به آرامی بیننده را از گفتگو های طنزآمیز و رفتارهای مبتذل شخصیت ها دور می کند و به عنوان ناظری از بیرون دایره می فهمد این زندگی جامعه ماست که این گونه مبتذل شده است و شاید برای گروهی هم این شبهه را ایجاد کند که آیا ما هم در این دایره گرفتار شده ایم؟!؟
بیشتراتفاقات در یک آرپاتمان که سمبل زندگی مدرن و امروزی تهران است رخ می دهد و جالب اینجا است که پشت بام محل برخوردها و رویارویی اهالی ساختمان است . جایی که همه نگران یک چیز هستند؛ دایره ی زنگی یا همان بشقاب ماهواره ای که ارتباط آنان را با جهان بیرون برقرار می کند. پنهانی بودن این ماجرا عجیب است چون هیچ خطری برای حاکمان وجود ندارد و تا کسی از اهالی ساختمان آدم فروشی نکند اتفاقی برای دایره زنگی نخواهد افتاد. اما در حقیقت دغدغه های اصلی آنان رفع کمبودها و عقده های درونی آنهاست. صحنه های پورنو هدف بینندگان مرد و شهرت و توجه دغدغه ی بینندگان زن این دایره زنگی است!

گویا همه ی شخصیت ها عقده های روانی حادی دارند که در شرایط بحران این عقده ها سر برمی آورد و چالش هایی را ایجاد می کند. از مردانی که هر جنس مخالفی را شکار خود می دانند تا زنانی که به شدت دچار کمبود توجه هستند. هریک از شخصیت های فیلم نماد یک قشر و یک نوع زندگی است اما همه گرفتار این عدم تعادل هستند و براحتی به یکدیگر دروغ می گوید و متظاهرانه مهربان می شوند. نسل گذشته نیز در میان این دروغ ها، حیران منتظر بازگشت شرایط از دست رفته است. به نظر می رسد همه از قشر مرفع یا به عبارتی بالای شهر نشین هستند اما پایینی ها هم خواه ناخواه وارد زندگی آنان می شوند. جالب است که اوج بحران در خانواده ی مذهبی و متظاهر وجود دارد. آنچه که همه را نگران کرده است دیدن صحنه های خلاف اخلاق در این دایره زنگی است. چیزی که گویا به آنان تحمیل شده است. اما این صحنه ها ی خلاف اخلاق دقیقاٌ در کنارآنها وجود دارد. آنان همیشه چشم در بیرون از خانه دارند. حتی فیلم مستندی که پسر خانواده ی مذهبی از دختران خیابانی ساخته است تا در جشنواره ها مشهورشود کاملاً بازسازی است و همه ی اهالی ساختمان صورت پنهان شده خواهر او را که نقش دختر خیابانی را بازی می کند، تشخیص می دهند! اما کسی به هویت دختری که با پسر ماهواره ای وارد ساختمان شده است سوءظن ندارد. این افراد به راحتی یکدیگر را متهم می کنند و دنبال مچ گیری هستند و هیچ چیز دیگر را نمی بینند. حتی نیروی انتظامی نیز گرفتار این دایره ی بیهوده است و پسر ماهواره ای را به عنوان متهم اصلی جلب می کند. داخل اتومبیل پلیس تلویحاً به او تذکر داده می شود که مجبور به اعتراف است و در کلانتری همه چیز معلوم خواهد شد!!! حال آنکه مجرم اصلی آزادانه پیرامون دایره را طی می کند، اگرچه اتومبیل هم به صاحب اول خود باز می گردد. تلخ ترین پیام فیلم کودکانی هستند که تمام این رفتارهای غیراخلاقی مقابل آنان صورت می گیرد و حتی دختر سارق از دختر کوچک داخل اتوبوس بلیت نمی گیرد و به او می آموزد که می توان در این دایره ، زنگی بود هرچند دوربین های کنترل کننده که به نظر می رسد برای ترافیک نصب شده اند تمام این داستان ها را می بینند!!!!
این فیلم را ببینید و ازنمایش زیبای زشتی لذت ببرید!

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید. 

[منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]