حکایت مداحی که برای گرفتن اشک، فقط سلاخی میکند نه مداحی!

تنگه ابوقریب به لحاظ تکنیک، فیلم قابل قبولی است. سکانس پلان های طولانی آن هم در ژانر جنگی بسیار دشوار است اما فیلمساز به خوبی از عهده جلوه های ویژه ، میزانسن ، تصویر و چهره پردازی و گریم آن برآمده است اما به لحاظ داستان پردازی، قوت لازم را ندارد. فیلم مربوط به رشادت های گردان عمار در برابر لشکرکشی رژیم بعث به فکه و شرهانی است اما نه به لحاظ محتوا و نه به لحاظ پردازش، موفق عمل نکرده است. طوری که اگر اسم تنگه ابوقریب را از اثر بگیریم، می توان آن را به جای تک تک عملیات های جنگ جا زد! چرا که اصلا تنگه در داستان جایی ندارد و روایت فیلم صرفا به تصاویری ناب آن هم به صورت تک پلان هایی جدا که کنار هم چیده شده اند ، خلاصه شده است.به همین خاطر فیلم بیننده را درگیر داستان نمی‏کند.

پشت صحنه فیلم سینمایی تنگه ابوقریب به کارگردانی بهرام توکلی

درام و شخصیت پردازی داستان در چند دیالوگ، مستقیما از زبان بازیگران شنیده می شود به همین دلیل شاهد شکل گیری موقعیت در فیلم نیستیم. در حالی که سینما، با دیالوگی که شخصیت ها برزبان می آورند تعریف نمی شود و این تصاویرهستند که صحبت می کنند. شاید بیشترین ضرر این نکته را سکانس اول فیلم می بیند که شخصیت های اصلی معرفی می شوند یا آن جاهایی که تمام پرسش هایی که می بایست فیلم جواب دهد را ما مستقیما از زبان علی(مهدی قربانی) نوجوان تازه به جنگ آمده می شنویم و پاسخش را از دیالوگ قهرمانان می گیریم.

فیلم سینمایی تنگه ابوقریب به کارگردانی بهرام توکلی

در چندپلان مستقیما صدای فرماندهان معروف جنگ(شهیدان همت و باقری) را از بلندگوهای قرارگاه یا بی سیم می شنویم که با توجه به نامربوط بودن تصاویر به آن صدا، باعث کلیشه ای شدن اثر می شود. داستان در اوج خود که بحبوحه درگیری در تنگه ابوقریب است، به فریاد زدن فرمانده ها که می گویند "بدوووو..." خلاصه می شود و خبری از داستان، طرح، نقشه و درگیری هدفمند نیست. این گزاره با بهم ریختگی نبرد رزمندگان در تیراندازی به چندین جهت و نه یک جهت تایید می شود که هیچ نقشه ای در کار نیست! ماجرا با صحبت کردن فرماندهان با بی سیم کامل می شود، وقتی که گویی تلفن صحبت می کنند و خبری از رمزنگاری بی سیم و اقتضائات کوتاه سخن گفتن در کار نیست چرا که باید داستان را از زبان آن ها بشنویم!!!

فیلم سینمایی تنگه ابوقریب به کارگردانی بهرام توکلی

وقتی چنین اثری با کپشن ابتدایی و انتهایی خودش،در پی بازنمایی واقعیتی تاریخی بر می آید، باید مستند و متقن به تمام وجوه آن واقعه بپردازد نه این که صرفا بهانه ای برای به تصویر کشیدن تصاویر تلخ شود. به عنوان مثال عطش، که یکی از مهم ترین ویژگی های گردان عمار بود ضعیف پرداخت شده بود و در کنارتصاویر کلیشه ای دیگر مثل اهدای قمقمه های آب در چند قدم آن طرف تر ازقرارگاه به نیروهای درحال بازگشت آن هم درحالی که نیروها  در حال اعزام هستند و نیروهای درحال برگشت چند قدم دیگر به قرارگاه می رسند به کلیشه ای شدن فیلم افزوده است.

فیلم سینمایی تنگه ابوقریب به کارگردانی بهرام توکلی

توکلی شخصیت‌های داستان را محدود به چهارنفر می کند طوری که بیننده را وادار می‌کند که فقط سرنوشت این چهار نفر برایش مهم باشد. خبری از نقش فرمانده اصلی(مهدی پاکدل) نیست، کاراکترهای زیادی از جلوی دوربین رد می‌شوند، اسامی زیادی فریاد زده می‌شود، شخصیت‌هایی که بیننده فرصت آشنایی با آن‌ها را ندارد. اوج این موضوع را در گروهبان ارتشی ای شاهد هستیم که مشخص نیست چطور در بین نیروهای بسیجی فعالیت می کند و با انفجاری در کنار ماشینش به پایان می رسد و یا مردم آواره و شیمیایی شده ای که صرفا در حد چند نما استفاده می شوند.

نشست خبری فیلم «تنگه ابوقریب»

بی شک در ساخت چنین فیلمی از فیلم نجات سرباز رایان الهام گرفته شده است. اما این الهام گرفتن صرفا در سطح تصاویر باقی مانده و نتوانسته مثل آن احساس را درگیر کند.

شما چقدر با این مطلب موافق هستید؟ نظر شما درباره این مطلب و اثر چیست؟ نظر خود را در پایین همین صفحه بنویسید. [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.