اکسیدان یا عاملِ اکسنده یا عامل اکسیدکننده؛ ماده‌ای است که می‌تواند مواد دیگر را اکسیدکرده و همزمان، خودش کاهش‌یابد. اکسیدان‌ها می‌توانند الکترون‌هائی را که گونه‌ی اکسید‌شونده، در حین فرآیند اکسیداسیون، رها می‌کند را جذب کنند. به دلیل همین خصیصه،اکسیدان‌ها، را به عنوان پذیرنده نیز نام میبرند. این فرآیند اکسیداسیون یا همان سوختن، بسته به اینکه در چه فرآیندی و در کجای آن چرخه‌ی فرآیند باشد؛ کارکردهای متفاوتی دارد. یک زمان، اکسیداسیون بر روی موادغذائی مصرف‌شده، توسط ما، رخ می‌دهد که نتیجه‌اش،استحصال و آزادشدن انرژی است، که برای انجام کارهای مختلف، از آن استفاده می‌کنیم. چنین اکسیداسیونی، مفیدبوده و جزئی از زنجیره‌یپیشرفت تلقی می‌گردد. یک زمان، اکسیداسیون، بر روی موادغذائی، قبل از مصرف، توسط ما رخ می‌دهد که نتیجه‌اش، هدررفت انرژی است، که نتوانسته‌ایم برای انجام کارهای مختلف، از آن استفاده کنیم. چنین اکسیداسیونی، مضرّ بوده و انتهای زنجیره‌ی کارآمدی مواد اکسیدشده خواهدبود. که برای چنین مواردی، سعی‌شده تا کارکردهائی نمادین تعریف شود تا با توجیهات مختلف، موجبات اقبال به آن را فراهم آورند.
جواد عزتی در فیلم سینمایی اکسیدان
در بازار هزاررنگ بَزَک در ایرانِ امروز، در مبحث «رنگ مو» که اتفاقا به نوعی، وجه تسمیه‌ی فیلم هم هست، سه نوع اکسیدان، بیشترین استفاده را دارند. اکسیدان شماره ۱ یا ۶ درصد، شماره ۲ یا ۹ درصد و شماره ۳ یا ۱۲ درصد وجود دارد که با توجه به رنگ دلخواه، و فاصلهی آن تا رنگ پایه‌ی مو، باید از اکسیدان مناسب استفاده کرد. باید توجه داشت که رنگ و اکسیدان به تنهایی هیچ تاثیری روی مو ندارند و باید از ترکیب هر دو استفاده کرد. ناگفته نماند، هر چه مو، ضخیم‌‌تر و تیرهتر باشد، باید از اکسیدان با درصد بالاتری استفاده شود. نهایتا اینکه رنگ و اکسیدان مصرفی برای رنگ مو، به جنس مو و پایه اصلی رنگ مو بستگی دارد. دقت در انتخاب اکسیدان و رنگ موی مناسب می‌تواند ما را به رنگ دلخواه نزدیک کند. لازم به ذکر است که موئی که رنگ می‌شود، عملا جزو دسته‌ی دوم اکسیداسیون، تعریف می‌شود. یعنی اکسیداسیونی در انتهای زنجیره است. یعنی این بافت دیگر زنده نیست و نمی‌تواند جزئی از چرخه‌ی رشد باشد، لذا باید کارکردهای دیگری را برایش تعریف نمود تا با اقبال مواجه شود.
امیرجعفری و جواد عزتی در فیلم سینمایی اکسیدان
با این نگاه، اکسیدان، فیلمی است که بخشی از ظرفیتِ وجودیِ مخاطب خود را، مشمول اکسیداسیونی از نوع انتهای زنجیره‌ای می‌نماید؛ و چنین انتخاب اسمی، برای چنین فیلمی چه انتخاب با مسمّائی است! چه بسا اگر از این زاویه، نگاه کنیم؛ اکسیدان، نام مفهومیِ بسیاری از آثار در سینمای ایران باشد؛ که هرکدام‌شان، بسته به درجه‌ی اکسیدان یا درصد اکسیدانش و البته نوع مو، یا مخاطبش، به خوبی آنها را تحت تاثیر فرآیند اکسیداسیون یا همان سوختن، قرار می‌دهد. چه اینکه نگاه متخصصین به فرآیند اکسیداسیون یا سوختن، تغییر کرده. زیرا در گذشته وجود سه عامل را برای تولید آتش، لازم و ضروری می‌دانستند. اما جالب است که بدانید امروزه در مهندسی آتش وجود عامل چهارمی را نیز برای تولید و گسترش آتش ضروری می‌دانند. بنابراین دیگر از اصطلاح «مثلث» یا «هرم آتش» استفاده نمی‌شود؛ بلکه از «مربع آتش» یاد می‌شود. اضلاع مربع آتش عبارتند از: اکسیژن(بخوانید اکسیدان)، سوخت، حرارت، واکنش‌های زنجیره‌ای؛ در گذشته عامل «واکنش‌های زنجیره‌ای» ناشناخته بود، اما امروزه با درک اینکه واکنش‌های زنجیره‌ای نیز یکی از عوامل تاثیرگذار در تولید آتش است آن را به عنوان عامل چهارم می‌شناسند.
امیرجعفری و جواد عزتی در فیلم سینمایی اکسیدان
لذا سخنی به‌گزاف نخواهدبود اگر نام این فیلم را، کدگشائی از طیفی از فیلمهای سینمای ایران بدانیم، که هرکدام‌شان در پازل «واکنش‌های زنجیره‌ای» فرآیند اکسیداسیون، قابل تعریف هستند. که در عرصههایی چون فرهنگ، سبک‌زندگی، باورها، تفریحات و حتی سرگرمی‌های جامعه‌ی مخاطب‌شان، اثرگذارند. البته بسته به اینکه چه درجهای از اعمال تغییر مدنظر باشد، درصد اکسیدان را متناسب با بستری که فرآیند تغییر در درونش باید انجام شود، یعنی جامعه‌ی ایرانی، زیاد و کم می‌کنند.
امیرجعفری و شبنم مقدمی در فیلم سینمایی اکسیدان
با این توضیح، می‌توان ازنو، اکسیدان و فیلمهای اکسیدان گونه‌ی امروز سینمای ایران را به نظاره نشست و چگونگی هنرمندی‌های اینچنینی را جستجوکرد. بی‌شک، استحصالِ پازل گسترده‌ای از رنگهای مختلف که با اکسیدان‌های مختلف، ترکیب‌شده ، دور از ذهن نخواهدبود. هرچند اخیرا در برخی از برندهای معروف، رنگ موهایی با نام اسپیشیال بلوند عرضه‌شده که می‌توان با استفاده از اکسیدان مناسب و بدون پودر دکلره، رنگ مو را تا ۶ درجه روشن کرد؛ اما هنوز واحد تحقیق و توسعه‌ی پدرخواندههای سینمای ایران، علیرغم تلاش شبانهروزی، و حتی با به میدان آمدنِ علنیِ سفارتخانههای اروپائی، فاصلهی زیادی تا اثرگذاری‌های اینچنینی دارد. و حتی دستمایه قراردادن پدیده‌ی اصلی تغییر در این روزهایِ آنسوی مرزها، کارکردش درفضای فعلیِ جامعه‌ی ایران، با اینهمه موضوعات در درجه‌های مختلف و هیاهوهای پیرامونی، بیشتر شبیه «لاف در غریبی» و «ترقه‌بازی رسانه‌ای» است؛ که حتی همین ترقه‌بازی هم، نیازمند واکنش مناسب است، وگرنه تلفات خواهدگرفت. تلفاتی که حتی یکدانهاش هم، زیاد است.
جواد عزتی در فیلم سینمایی اکسیدان
ناگفته عیان است که منظور از اکسیدان، «رایجترین اکسنده‌ی در طبیعت»، یعنی «اکسیژن» نیست. لذا خطاست اگر، فیلمهای اکسیدانگونهی سینمای ایران، اجازه یابند به عنوان اکسیژنِ مناسب، بر فرهنگ، سبک‌زندگی، باورها، تفریحات و حتی سرگرمی‌های جامعه‌ی مخاطب‌شان، اثرگذارند. مخصوصا اگر این جامعه، پس از یکماه سلوک دسته‌جمعی و البته رحمانی، در اوج زلالبودن و صفا، و درآستانه‌ی پرداختنِ هرچه بیشتر به قدرمطلق خوبی‌های تمام انسان‌ها، یعنی فطریات و در هنگامه‌ی عیدسعیدفطر باشد. و چنین فیلم‌هائی به بهانه‌ی شادکردن مردم در ایام عید، فرصت‌طلبانه، امکان اثرگذاریِ بر جهتِ نقطه‌ی عطفِ نمودارکلی چنین جامعهای را بدست آورد؛ و ولو به اندازه‌ی سرسوزنی، نقطه‌عطف بالاروندهی ملّت ایران را، به سمت پائینروندگی، تغییردهد و این تغییر نامیمون را در پیش چشم جهانیان به عنوانِ سندی از زمان و دورهی خود، به ثبت برساند.
جواد عزتی در فیلم سینمایی اکسیدان
جالب است بدانید که حتی اتحادیه‌ی اروپا، برای عوامل اکسنده، نماد خطر، طراحیکردهاست. نمادی با عنوانِ «نماد خطر عامل اکسنده». حال که تصمیم‌گیران فضای هنر و سینما، از درج هرگونه، علایم هشدادهنده و دستهبندی کننده‌ی محصولات رسانه‌ای، مصرّانه خودداری می‌کنند؛ ما پیشقدم می‌شویم و این نماد را به عنوان تکمیل کننده‌ی فیلم و پوستر فیلم اکسیدان، تقدیم به پیشگاه شما مخاطبان می‌نمائیم. تا درکنار اسب‌های زین‌شده برای تغییر هنجارهای ایران‌اسلامی، و انطباق آن با ناهنجاری‌های آنسوی مرزها، قدری هم با نمادهای هشداردهندهای که جزو پدیدههای رایجِ آنسوی مرزهاست، آشناشویم.
شما چقدر با این مطلب موافق هستید؟ نظر شما درباره این مطلب و اثر چیست؟ نظر خود را در پایین همین صفحه بنویسید. [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]
شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.
نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلمهای سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.
