آدم‌هایی که یا ناخواسته از دنیا می‌روند، یا به دنیا می‌آیند!

«به دنیا آمدن»ساختۀ محسن عبدالوهاب چنانکه از نام آن پیداست، قصۀ تولد است و چنانکه از کلیت جشنوارۀ سی و چهارم قابل پیشبینی است، ماجرای یک بارداری ناخواسته. موضوع بارداری ناخواسته امسال از چنان بسامدی در میان آثار به نمایش درآمده در جشنوارۀ فجر برخوردار بود که اگر آن را در کنار موضوع پربسامد دیگر یعنی«قصاص»قرار دهیم، خواهیم دید که گویی مسئلۀ نیمی از سینمای کشور آدم‌هایی هستند که ناگهانی از دنیا می‌روند و مسئلۀ نیم دیگر آدم‌هایی که ناخواسته به دنیا می‌آیند. اگر بخواهیم کمی بدبینانه به این امر بنگریم، آنگاه گزارش‌های برساختۀ گزارشگرانی چون احمدشهید از وضعیت حقوق بشر در ایران و هوچی‌گری‌های مجامع به اصطلاح بین‌المللی و حقوقی در این میان دربارۀ مفاد این گزارش‌ها از جمله موضوعاتی چون قصاص و بارداری ناخواسته شاید معنادارتر جلوه کند. توجه به این مسئله به ویژه در حوزه‌های دیگری چون هنرهای تجسمی و گرایش یکباره و جمعی نمایشگاه‌های عکس و نقاشی به موضوعاتی از قبیل بارداری زنان و اعدام و همچنین دست و دلبازی‌های غربی‌ها برای هنرمندان و صاحبان این آثار، خود می‌تواند ما را به نتایج بیشتری رهنمون باشد.

عبدالوهاب که پیش از این در همکاری با رخشان بنی‌اعتماد، به همراه او دو فیلم«گیلانه»و«خون‌بازی»را کارگردانی کرده است، این بار خود برای پرداختن به موضوع فرزندآوری، روی صندلی کارگردانی نشسته است؛ موضوعی که از جهات بسیار از جمله با نگاه انسانی، ملی و دینی اهمیتی بسزا دارد. نیاز به فرزندآوری یک امر فطری و نیاز طبیعی انسان است و به لحاظ ملی نیز در شرایط فعلی کشور اهمیتی استراتژیک دارد و از دین مبین اسلام نیز بارها و بارها بر اهمیت آن تأکید کرده است. بارداری ناخواسته موضوعی تکراری اما مهم است که عبدالوهاب در چهارمین تجربۀ سینمایی خود، به رغم ضرورت دقت لازم در آن، با بی‌توجهی و گشاده‌دستی به سراغ آن رفته. حتی الگوی داستانی مورد استفادۀ عبدالوهاب نیز الگویی تکراری و کلیشه‌ای است. الگویی که بر طبق آن باید در ده دقیقه معضلی را پیش پای نقش‌ها قرار داد، هفتاد دقیقه آن‌ها را دست به گریبان با این معضل نشان داد و در ده دقیقۀ پایانی مسئله را به نوعی حل و فصل کرد؛ چیزی که در واقع به جای یک پیرنگ محکم و جاندار، حکایت از قصه‌ای لاغر و خرده‌پیرنگی بی‌رمق دارد؛ چیزی که در بسیاری از آثار همچون«خانه‌ای در انتهای خیابان چهل و یکم»نیز شاهد آن بودیم. به عنوان مثال در همین فیلم نیز در ده دقیقۀ آغازین قتلی رخ می‌دهد، دو خانواده هفتاد دقیقه درگیر موضوع قصاص می‌شوند و در ده دقیقه گره ضعیف داستان باز می‌شود.

فیلم«به دنیا آمدن»فیلم متوسطی است که با عطف توجه به موضوعی خطیر، به جز طرح بی‌دلیل و غیر سینمایی ادعاهای مخالفان و موافقان مسئلۀ فرزندآوری، چیز دیگری در چنته ندارد.