نقد انیمیشن زوتوپیا

« زوتوپیا » که در ماه های قبل از آن به عنوان « زوتروپلیس » نیز یاد می شد، جدیدترین انیمیشن کمپانی دیزنی است که اینبار بدون مشارکت پیکسار ساخته شده است و تا این لحظه که این مطلب را می نویسم، همچنان در حال فروش خیره کننده در سرتاسر جهان است. انیمیشنی که نسبت به آثار سالهای گذشته تفاوت های آشکاری دارد.

زوتوپیا، منطقه ای است که در آن حیوانات مختلف در کنار هم به خوبی و خوشی در حال زندگی هستند. در این سرزمین رنگی و دوست داشتنی جودی هپس ( جنیفیرگودوین ) که یک خرگوش است، از کودکی آرزو داشته تا بتواند به عنوان اولین خرگوش در اداره پلیس زوتوپیا مشغول به کار شود و به تازگی نیز به آرزویش رسیده است. اما رئیس پلیس بوگو ( ادریس البا ) به او وظیفه ای خسته کننده سپرده تا او را از خطر دور نگه دارد. با اینحال پس از اینکه جودی یک روباه مکار به نام نیک ( جیسون بیتمن ) را ملاقات می کند و از سوی دیگر باید به دنبال فردی گمشده در زوتوپیا بگردد، داستانهای هیجان انگیزی برایش بوجود می آید که...

« زوتوپیا » در برگیرنده مضامین ارزشمندی است که مختص به مسائل روز جهان است. دنیای انیمیشن در سالهای گذشته تمرکز و تاکید ویژه ای بر مقوله خانواده داشته است و اغلب انیمیشن های ساخته شده نیز به خوبی توانسته اند تا ارزش و جایگاه خانواده و همدلی را به کودکان بیاموزند. اما تفاوت عمده ای که « زوتوپیا » با دیگر انیمیشن های دیزنی دارد، پرداختن به مسائل بشردوستانه ای است که کمتر تابحال با این جدیت در سینما شاهدش بوده ایم.

در جدیدترین انیمیشن دیزنی، سازندگان تفاوت های نژادی در جامعه را به عنوان تم اصلی در نظر گرفته اند. شهر زوتوپیا که نشانه ای از یک جامعه پویا و سرحال است، تشکیل شده از حیواناتی است که تفاوت های نژادی فراوانی دارند اما در عین حال که برخی از آنها می توانند دیگری را لقمه چپ کنند، به خوبی و خوشی در یک جامعه آرمانی در حال زندگی در کنار یکدیگر هستند. « زوتوپیا » به خوبی این مفهوم را در جریان داستان پرورش داده که افراد می توانند در یک جامعه فارغ از هر نژادی ، زندگی خوشحال و آرامی در کنار هم داشته باشند و احترام متقابل یکی از ارکان اصلی آن است. دیگر ویژگی که در « زوتوپیا » وجود دارد و به نظر می رسد بیشتر الهام گرفته از جدال های دولت و سیاهپوستان در آمریکا در سالهای اخیر باشد، بحث اختیارات حکومت در برقراری صلح و از میان بردن تبعیض در جامعه است که در جامعه زوتوپیا به خوبی به چشم می خورد که روی هم رفته قابل تحسین است.

اما فارغ از تم های بشر دوستانه ای که در حمایت از تفاوت های نژادی در « زوتوپیا » مطرح است، باید به موقعیت های کمیک انیمیشن نیز اشاره کرد که کمتر خسته کننده می شوند و تقریبا تا انتهای داستان می توانند لبخندهای فراوانی را به لبان تماشاگر بیاورند. شوخی های کلامی میان جودی و نیک به سبک کمدی های دونفره کلاسیک سینما، با بده بستان های کلامی با سرعت بالا همراه است که البته قدرت دیالوگ نویسی بالای نویسندگان، به خوبی توانسته از یک ضعف بزرگ در این زمینه جلوگیری بعمل آورد.

« زوتوپیا » همچنین در خلق موقعیت طنز یکی از بهترین انیمیشن های چندسال اخیر است که به لطف برخورداری از گونه های متفاوت حیوانات که به خوبی توانسته بازه گسترده ای از موقعیت های طنز را در اختیار سازندگان قرار دهند، لحظات جذابی خلق کرده که می توان با خیال راحت به تماشای آن نشست و لذت برد. یکی از جذاب ترین این شخصیت ها، حیوان تنبل است که احتمالا در آینده انیمیشن های کوتاه جالبی از آن توسط دیزنی ساخته و منتشر خواهد شد!

« زوتوپیا » احتمالا یکی از انیمیشن های مهم در فصل اسکار 2017 خواهد بود. انیمیشنی که علاوه بر تاکید همیشگی بر ارزش دوستی و خانواده، مفاهیم تازه ای از جمله مبارزه با نژاد پرستی و پذیرش تفاوت ها و همچنین وظیفه حکومت در قبال مبارزه با تبعیض نژادی را به خوبی مطرح کرده است. « زوتوپیا » از این جهت می تواند انیمیشن ارزشمندی باشد که نسل کودکان را به پذیرش تفاوت های نژادی دعوت می کند و به آنها می گوید که مهم نیست از چه نژادی باشید و چه رنگی داشته باشید، همه شما از حق مساوی برخوردار هستید و باید جامعه ای شاد تشکیل دهید. یکی از دیالوگ های هوشمندانه ای که در « زوتوپیا » می شنویم زمانی است که جودی می گوید : « من اینجا اومدم تا دنیا رو به جای بهتری تبدیل کنم اما فکر می کنم بدتر شد. » و در پاسخ می شوند : « دنیا همیشه در حال ویرانی هست، برای همین همیشه به پلیس های خوب نیاز داریم. »