کارگردانی «ویلایی‌ها» فراتر از استانداردهای متعارف سینمای ایران

نوشته‌ی ابتدای فیلم، توصیف دقیقی از کلیت فیلمنامه است: «روایتی از صبوری همسران شهدا در شهرک‌های مسکونی حاشیه‌ی جبهه» و فیلمنامه از سطح «روایت» چند خرده داستان از دل این موقعیت فراتر نمی‌رود، و عملاً خط قصه‌ی محوری ندارد. خرده داستانها علی‌رغم کشش مناسب و تاثیرگذاری قابل قبول، بر فقدان خط محوری قصه سرپوش نمی گذارند، و در نهایت باعث می‌شوند که فیلم در برخی فصول خسته کننده باشد. علی‌رغم این ویژگی خطرناک فیلمنامه، که می‌توانست پاشنه آشیل بزرگی برای اثر باشد، اما کارگردانی چنان گیرا و کم عیب و نقص است که جلوی از پا افتادن فیلم را در اثر یکنواخت شدن ریتم خرده داستان‌ها می‌گیرد.

 کارگردانی فیلم، خصوصاً در مقیاس یک فیلم اول جنگی، چندین پله بالاتر از فیلمنامه قرار می‌گیرد، و فارغ از کیفیت کلی آن، در چند فصل (از جمله دو نوبت بمباران شهرک اصلی داستان که نه تنها در اجرا به غایت سخت و پیچیده است، بلکه در میانه‌ی میزانسن‌های غریب خود، چند قاب و لحظه‌ی ماندگار درخشان هم خلق می‌کند.) فراتر از استانداردهای متعارف سینمای ایران به نظر می‌رسد. جنس و ماهیت فیلم از گونه و شکلی‌ست که پس از تماشای فیلم هم، کارگردانی و اجرای آن (از سطوح کلی‌تری همچون میزانسن‌های دقیق تا نمونه‌های جزیی مانند تیتراژ پایانی، که ویلایی‌ها را به یکی از معدود فیلمهای ایرانی تبدیل می‌کند که با شروع تیتراژ هنوز به پایان نرسیده‌اند و چیزی برای ارائه دارند) تصویر پررنگ‌تری در ذهن بیننده خلق می‌کند، تا داستان و فیلمنامه. و البته نباید از جسارت کارگردان در انتخاب بازیگرانی بسیار دور از ماهیت نقشهای خود چشم‌پوشی کرد، که در مواردی (مثل پریناز ایزدیار) جسارتی به بار نشسته است و در مواردی (مثل صابر ابر، که در قامت نقش خود نمی نشیند) تلاشی به هدف نرسیده.

 صابرابر در فیلم ویلایی‌ها

در نهایت و به طور خلاصه، ویلایی‌ها جایی فراتر از استانداردهای یک فیلم اول، اما در آستانه ی تبدیل شدن به فیلمی کامل قرار می گیرد، که به نظر می رسد همچون چند نمونه ی دیگر در این جشنواره، فیلمهای "خوبی" هستند که تا تبدیل شدن به فیلمی بی نقص، راه زیادی نداشتند، اگر سازندگان آنها ایمان داشتند که هیچ کس در جهان، عجله ای برای تماشای فیلم آنها ندارد، و برای کار کردن بیشتر روی فیلمنامه، هنوز فرصت دارند!

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.  [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]