نقد و بررسی فیلم ملاقات

ام نایت شیامالان یکی از فیلمسازانی است که روند سینوسی دوران فیلمسازی اش به حدی شیب داشته که باعث شده او به نوعی در صدر لیست فیلمسازان سینوسی قرار بگیرد! شیامالان که در دهه ی آغازین قرن بیست و یکم یکی خوش آتیه ترین فیلمسازان هالیوود لقب گرفته بود و با آثار درخشانی همچون « حس ششم » و « نشانه ها » به خوبی نام خودش را بر سر زبان ها انداخته بود، در سالهای بعد با ساخت آثاری که هرکدام ضعیف تر از یکدیگر بودند، نتوانست انتظاراتی که از او می رفت را برآورده نماید.

دو فیلم آخر شیامالان که بودجه هنگفتی هم صرف ساختشان شده بود، در گیشه شکست سختی را متحمل شدند و از لحاظ کیفی نیز ایرادات فراوانی داشتند. « آخرین هواشکن » و « پس از زمین » که قرار بود جشن بازگشت شیامالان به روزهای موفقش در سینما باشد، نتیجه معکوسی داد و این فیلمساز را در جایگاهی به مراتب لغزان تر از گذشته قرار داد. حال پس از گذشت دو سال از سخت فیلم پرهزینه « پس از زمین » ، شیامالان با فیلمی کم خرج ( هزینه ای در حدود 5 میلیون دلار ) به سینما بازگشت است. بازگشتی بی سر و صدا که به نظر می رسد وی دیگر نشانی از آن فیلمساز با اعتماد به نفس سالهای قبل ندارد.

داستان « ملاقات » درباره خواهر و برادری علاقه مند به دوربین به نام بکا ( اولیویا دی یانگ ) و تیلر ( اِد آکسنبولد ) است که مادرشان به دلیل اینکه مدتی در کنار آنان نخواهد بود، آنها را نزد پدربزرگ و مادربزرگشان در منطقه پنسیلوانیا می برد. بکا و تیلر هرگز پدربزرگ و مادربزرگشان را ملاقات نکرده اند و این اولین دیدار آنان به شمار می رود. همه چیز در اولین برخورد به خوبی پیش می رود تا اینکه دو متوجه می شوند پدربزرگ و مادربزرگشان آنطور که انتظار داشته اند آدمهای عادی و خوش برخوردی نیستند و حتی می توانند بسیار ترسناک باشند.

« ملاقات » منحصرا به ژانر ترسناک محدود نمی شود و درونمایه های کمدی و ترسناک بصورت مشترک در آن قرار گرفته اما وجه کمدی اثر چندان قابل اعتنا نیست و به چند شوخی کلامی مبدل شده است. ایجاد این شوخی های گاه و بی گاه، کارکرد چندانی در طول داستان ندارد و بهتر می بود که بطور کل رویه شبه کمدی فیلم بوجود نمی آمد.

اما در قسمت ترسناک که انتظارات از شیامالان بالاست، فیلم اگرچه فضای جذابی دارد، اما نمی تواند راضی کننده باشد. در « دیدار » تعلیق خوبی شکل گرفته و حس اضطراب و نگرانی به سراغ مخاطب می آید. اتمسفر حاکم بر فیلم نیز به اندازه کافی حس ناامنی را در تماشاگر ایجاد می نماید اما این موارد برای ماندگاری یک اثر ترسناک کافی نیست. شیامالان در ساخت جدیدترین اثرش، به خوبی حس تعلیق را پرورش داده و تماشاگر را کنجکاو و مضطرب نگه می دارد، اما زمانی که نیاز به وارد کردن یک شوک ترسناک است، دست خالی و سردرگم می شود.

شیامالان در پرداخت صحنه های ترسناک، خلاقیتی حداقلی که از وی انتظار می رفت را نشان نداده و لحظات ملقب به " بووووو " در « دیدار » برگرفته از آثاری است که جیمز وان در سالهای اخیر یا آنها را شخصا کارگردانی کرده یا در تهیه آن نقش داشته است. ا متاسفانه « دیدار » در ایجاد ترس فاقد خلاقیت هایی است که از شیامالان در سالهای نه چندان دور شاهد بوده ایم.

« ملاقات » همچنین پس از گره گشایی های داستان ( که البته چندتایی از آنها اصلا گره گشایی نمی شود و بصورت سوال باقی می مانند ) در یک سوم پایانی بطور آزاردهنده ای قابل پیش بینی می گردد و جذابیت نصفه و نیمه دو سوم ابتدایی فیلم نیز از دست می رود. به نظر می رسد که شیامالان برای ساخت اثر ترسناک مطبوعش خط بطلانی بر روی سابقه ارزشمندش در این عرصه کشیده و ترجیح داده از فرمول های رایج " ترسناک سازی " که در چند سال اخیر رایج شده بهره ببرد.

با اینحال در بخش بازیگری کماکان به نظر می رسد که شیامالان هنوز قابلیت بازی گرفتن از بازیگرانش را از یاد نبرده باشد. دو بازیگر کودک و نوجوان فیلم به خوبی توانسته اند حس ترس و اضطراب و نگرانی را به مخاطب منتقل نمایند؛ مخصوصا اِد آکسنبولد که قبلا بازی بسیار خوب او در فیلم کوتاه « جولیان » مورد تحسین واقع شده بود. اما « ملاقات » در مجموع اگرچه بازیهای خوبی دارد اما اثر بازیگر محوری نیست و فرصتی هم برای ارائه بازیهای دلچسب بوجود نیامده است.

«ملاقات » مشابه آثار بلندپروازانه کارگردان هندی الاصش نیست. « ملاقات » در مجموع تلاشی قابل تحسین برای آشتی دوباره شیامالان با سینما و طرفدارانش است. نتیجه این تلاش اگرچه در حد و اندازه های فیلمهای « حس ششم » و « نشانه ها » نیست، اما به مراتب از دو تجربه قبلی این کارگردان بهتر است. « ملاقات » نشانه هایی از شیامالان خوش ذوق در ایجاد حس تعلیق را در خود دارد اما در بخش ایجاد ترس نمی تواند تمایزی از فیلمهای این ژانر داشته باشد.با اینحال « ملاقات » بازگشت آبرومندانه ای به سینما برای وی محسوب می شود.