تردید... نگار و دیگری

«نگار» فیلمی است که نیاز به گونه‌شناسی و تحلیل جزئیات دارد. «نگار» به عقیده بسیاری یک ادا و اطوار سینمایی است، به عقیده آن‌ها «نگار» یک اثر شارلاتان است که می‌خواهد پیچیده‌نمایی کند اما می‌خواهم در این یادداشت به ذهنیت‌هایی معقول و دور از قضاوت هیجانی دست پیدا کنیم، قضاوتی که اتیکت نباشد، بوی عقلانیت بدهد و شناخت معیارهای سینمایی.

 بگذارید خیلی راحت سراغ هملت شکسپیر برویم. مرگ پدر هملت موجب می‌شود تا هملت شکننده و افسرده شود اما روح پدر به او اطلاع می‌دهد که عامل مرگ، برادر وی یعنی عموی هملت است. هملت موتور محرکه خود را از روی یک ارتباط ماورالطبیعه میان روح پدر و پسر افسرده و مردد شکل می‌دهد. موتور محرکه‌ای که زیباترین درام جهان را می‌سازد. این ارتباط در جغرافیای انگلستان به مرز باور پذیری می‌رسد؛ زیرا ارتباط با روح امری ملموس و در پیوند با زندگی در آن جغرافیا قرار دارد. «نگار» هم از مرگ پدر نگار آغاز می‌شود. مرگی که پذیرش آن سخت است اما تلنگرهای نگار برای فهم مرگ پدر بر اثر خودکشی، در خیال و واقعیت و مرز بین آنها شکل می‌گیرد و موتور فیلم راه می‌افتد. «نگار» به جای تکیه به ارتباط ماورالطبیعه به سمت روانشناسی و عالم خیال می‌رود، عالمی که ارتباط با روح را باورپذیرتر جلوه دهد و به این ارتباط جنبه‌ای امروزی‌تر بدهد. «نگار» از همین جاست که مخاطبان خود را به دو گروه تقسیم می‌کند؛ مخاطبانی که منطق ارتباط با پدر را می‌پذیرند و روی مرز بین خیال و واقعیت نگار به راحتی حرکت می‌کنند و دسته دوم مخاطبانی که این ارتباط را از پایه و اساس نمی‌پذیرند و آن را بیهوده، فانتزی، غلو شده و مثل این‌ها می‌دانند.

نگار جواهریان در فیلم نگار

در فیلم و به خصوص روایتی که در پیوند بین قصه و اجرا شکل می‌گیرد، و این شکل‌گیری پختگی رامبد جوان در پرداخت را می‌رساند، ارتباط نگار با پدرش و فهم اینکه نگار توسط پدر راهنمایی می‌شود تا به راز و رمزهای مرگ او پی ببرد نیز به مرور عیان می‌شود. موقعیت‌های تکرار شوند و اشتباه گرفتن نگار به جای پدرش فضاسازی روانشناسانه خوبی را شکل می‌دهد و مخاطب را در معمایی فکر شده فرو می‌برد و چه به موقع است پاسخگویی به این معما؛ معمای دیگر شدگی نگار. نگاری که پدر شده است و رازی که آرام آرام عریان و واضح می‌شود.

اجرای رامبد جوان با رفت و آمدهای مکرر دوربین، سکانس/ پلان و جابه‌جایی نقطه نظرها همراه است و این راهکارها شاید فهم فیلم را سخت کند و فاصله‌ای میان تماشاگر و اثر ایجاد کند اما دقیقا فیلم با همین استفاده از تکنیک هاست که می‌تواند معما ایجاد کند و جذاب شود. این جذابیت را اگر حداقلی نیز تصور کنیم، و قصه را کنار بگذاریم باید به این مسئله اعتراف کنیم که فیلم از نظر بصری و اجرا قابل تامل است، البته نه در اکشن‌های خیابانی که کمی دم دستی از آب در آمده و نمی‌تواند هیجان ایجاد کند. «نگار» را باید طبق مولفه‌های ترکیب گونه‌ها و ژانرها و بازیگوشی‌های سینما سنجید نه با متر و معیاری که با آن جور در نمی‌آید.

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.  [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]