نقد و بررسی فیلم سیکاریو

" سیکاریو " اصطلاحی است که در زبان مکزیکی به قاتلین و مزدوران گفته می شود با این تفاوت که جزئیاتی هم درباره قاتلین مطرح است که باعث می شود این لقب به آنان اختصاص داده شود! در زبان فارسی معادل دقیقی برای این کلمه وجود ندارد و بهتر هست از کلمه « آدمکش » به عنوان نزدیک ترین معنی استفاده شود. « سیکاریو » نام جدیدترین فیلم کارگردان خوش ذوق کانادایی ، دنیس ویلنوو ، است که حالا پس از ساخت فیلم موفق « زندانیان » ، از اعتبار و شهرت بیشتری نیز برخوردار شده است. داستان فیلم جدید ویلنوو از این قرار است :

یک مامور سازمان اف بی آی به نام کیت میسر ( اِمیلی بلانت ) که برای اجرای قانون مصمم به رعایت چارچوب های اخلاقی است، به یک گروه نیروهای ویژه مرزی می پیوندد که هدفش منهدم کردن یک باند کارتل خرید و فروش مواد مخدر و رئیس تبهکارشان است. اما کیت پس از پیوستن به این گروه متوجه می شود که اعضای عملیات شامل مت ( جاش برولین ) و فرد مرموزی به نام آلخاندرو، چندان پایبند به اصول رایج اخلاقی نیستند و برای مقابله با تبهکاران مکزیکی از خشونت بار ترین رفتارهای ممکن استفاده می کنند. حضور در میان این تیم امنیتی در ادامه اتفاقات مخلتفی را برای کیت به همراه می آورد و...

" خشونت " مقوله ای است که دنیس ویلنوو، کارگردان کانادایی تبار مهارت خاصی در بررسی لایه های مختلف آن دارد. ویلنوو در ساخته های قبلی اش از جمله « زندانیان » به خوبی توانسته بود به بروز خشم و اتفاقات قبل و بعد از آن بپردازد و به خوبی جنبه های مختلف آن را مورد موشکافی قرار دهد. ویلنوو در « زندانیان » که تحسین برانگیزترین اثر در کارنامه هنری این کارگردان نیز محسوب می شود، توانسته بود از پدری که فرزندش گم شده و خشم وجودش را احاطه کرده، هیولایی بسازد که غیرقابل کنترل و ترسناک جلوه می کرد. « سیکاریو » نیز به نوعی دنباله روی تم مورد علاقه ویلنوو در بررسی مقوله " خشم " است که البته اینبار با خشونتی افسار گسیخته تر و در فضایی وسیع تر به تصویر کشیده شده.

« سیکاریو » برخلاف ساخته های پیش ویلنوو، محیط درون شهری ندارد و به مرزهای میان آمریکا و مکزیک و خشونت بی انتهای کارتل های حاضر در این مناطق کشیده شده است. اینبار داستان فیلم درباره تیم عملیات ویژه پلیس مرزی است که برای از بین بردن کارتل مواد مخدر به روش های خارج از عرف پلیس مبادرت می ورزند و رفته رفته این سوء رفتارها منجر به کشف حقایقی می گردد.

فیلمنامه به خوبی توانسته داستان ساده اما پرکشش خودش را بصورت پله پله توسعه دهد و در این بین به اصول فیلمنامه نویسی نیز پایبند بماند. تیلور شریدان که تا قبل از نگارش فیلمنامه « سیکاریو » ، او را به عنوان بازیگر سریال « فرزندان هرج و مرج » به یاد می آوردیم، به خوبی توانسته پازل های مختلفی که پیکره یک اثر سینمایی را تشکیل می دهد به درستی در کنار هم قرار دهد. « سیکاریو » شخصیت های زیادی ندارد و بیشتر توسعه شخصیت ها در تعامل فیلم میان کیت و اعضای تیم عملیات و مشخصا مت و آلخاندرو می گذرد. این شخصیت های محدود فرصت مغتنمی به شریدان برای پرداختن هرچه بهتر لایه های مختلف شخصیت ها ارائه کرده است.

شخصیت محوری و اصلی فیلم کیت است. زنی که در میان دنیای تیره تبهکاران و بی قانونی های ماموران مرزی گرفتار شده و رفته رفته شاهد افزایش دامنه فعالیت های غیرقانونی ماموران نیز هست. « سیکاریو » پیچش های جذاب و غافلگیر کننده ای در دل داستان ایجاد می کند و این باعث شده تا تماشاگر هر لحظه بیشتر تشنه دنبال کردن فیلم باشد. تعلیق استاندارد و جذاب فیلم که ویلنوو در مدیریت آن تبحر ویژه ای دارد، به خوبی می تواند نبض تماشاگر را در دست بگیرد و او را تا انتهای فیلم کنجکاو نگه دارد.

فیلمنامه شریدان همچنین در پرداخت شخصیت های مختلف داستان کوتاهی نمی کند و هرگز آنها را به حال خود رها نمی کند. فیلم به آرامی دنیای شخصیت های داستان را برای مخاطب به تصویر می کشد بطوریکه نقطه ابهامی درباره آنها بر جای نماند که منجر برقراری یک علامت سوال در دل فیلمنامه گردد. البته « سیکاریو » از حیث پرداخت به شخصیت ها نمی تواند در زمره آثار تحسین شده قبلی ویلنوو یعنی « زندانیان » قرار بگیرد اما برای یک اثر اکشن - جنایی، « سیکاریو » یک موفقیت کامل محسوب می شود.

فیلم همچنین در بخش های فنی، چشمگیر و قابل توجه است. فیلمبرداری فوق العاده راجر دیکینز به احتمال فراوان اینبار نیز می تواند یک نامزدی دیگر به 12 بار نامزدی اسکارش بیفزاید! قاب های طلایی دیکینز مخصوصا در محیط های وسیع بسیار تماشایی است. همچنین موسیقی وهم آور و شنیدنی یوهان یوهانسون در تمام صحنه های اکشن و پرتعلیق فیلم، به راحتی باعث افزایش اضطراب مخاطب می شود و هماهنگ با ضرباهنگ فیلم است.

سه بازیگر مطرح فیلم به خوبی توانسته اند در نقش های خودشان بهترین عملکرد را داشته باشند. ویلنوو کارگردانی است که تبحر ویژه ای در گرفتن بازی از بازیگران فیلمش دارد و اینبار نیز در یک اثر غیردرام، بازیهای بسیار خوبی از آنان گرفته. اِمیلی بلانت در نقشی که خیلی مناسب چهره و فیزیکش نیست، بازی بسیار خوبی از خود به نمایش گذاشته و برولین نیز در نقش مت که خیلی پایبند به اصول اخلاقی نیست، باور پذیر است. اما بهترین بازیگر فیلم قطعا بنیسیو دل تورو است که اینبار نقشی را عهده دار شده که در تمام سالهای دوران بازیگری اش ثابت کرده در اجرای آن بی نظیر است! دل تورو رو در نقش آلکساندر، مرموز، آسیب دیده و بی رحم است و دلایل زیادی برای اینکه بتوانیم از دیدنش در فیلم لذت ببریم در اختیارمان قرار می دهد.

« سیکاریو » را می توان یکی از بهترین آثار اکشن - جنایی سال لقب داد. فیلمی که در آن تمام اجزای تشکیل دهنده داستان کنترل شده هستند و هیچیک از آنها خارج از نوبت نواخته نمی شوند تا بخش های دیگر در سایه قرار بگیرند. « سیکاریو » به خوبی ایده « خشونت علیه خشونت » را به تصویر کشیده اما قضاوت درباره درست یا غلط بودن آن را به عهده مخاطب می گذارد. دنیس ویلنوو به جای تعیین تکلیف برای مخاطب، او را به میان انبوهی از لحظات مضطرب کننده و ویرانگر هدایت می کند و اجازه می دهد مخاطب،عمق خشونت را لمس کند و درست در زمانی که آماده شنیدن پیام نهایی فیلم است، نتیجه گیری را برعهده او می گذارد تا مخاطب فیلمش بتواند بارها و بارها فکر کند.