بیایید دور هم برای آخر ترم یک فیلم بسازیم

«برداشت دوم از قضیه اول»، به کارگردانی پویان باقرزاده اولین فیلم از بخش سینمای هنر و تجربه است که در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درمی‌آید. با سابقه ذهنی‌ای که از فیلم‌های این بخش در سال‌های گذشته داریم قاعدتاً باید منتظر فیلمی تجربه‌گرایانه باشیم. اما نحوه شروع فیلم خبر از یک فیلم واقعاً متفاوت می‌دهد. فیلم با روایتی مستندنگارانه آغاز می‌شود و هر آنچه به عنوان قاعده و اصول فیلمسازی در پیش رو می‌یابد مصرانه زیر پا می‌گذارد. چنانکه تصویر از حالت دوربین روی دست هم جلوتر می‌رود و گاهی به فیلم‌برداری‌های موبایلی نزدیک می‌شود. حتی در لحظات بسیاری فلو (تار) می‌شود که قاعدتاً در هر فیلمی یک اشکال فنی فاحش محسوب می‌شود.«صدابرداری»نیز چیزی است از سنخ«هرچه‌دلت‌خواست‌برداری»! بازیگرها تپق می‌زنند و گاهی دیالوگش‌هایشان در هم می‌رود.

خلاصه فیلم همه‌چیز هست جز فیلم.«برداشت دوم از قضیه اول»با رویکردی به‌شدت تجربه‌گرایانه پیش می‌رود تا بیننده را با ایده‌پردازی‌های یک گروه جوان تئاتری مواجه سازد. فیلمی که در ظاهر روایتی از زندگی بحران‌زده چند جوان هنرمند است؛ اما به گفته خود در برداشت‌های مختلف. مهم‌ترین چیزی که در فیلم دیده می‌شود جهت‌گیری شکل‌گرایانه (فرمالیستی) آن است. فیلم در فضایی مستند آغاز می‌شود، وارد روایتی داستانی می‌شود، مجددا فاصله‌گذاری می‌کند و باز به روایت قبلی باز می‌گردد. گویی گروه جوان فیلم بنا دارد هر آموخته و حتی ایده ناآزموده خود را به روی پرده نقره‌ای بکشاند. از سوی دیگر می‌توان گفت فیلم«برداشت دوم از قضیه اول»ظرفیت‌های فراوانی دارد جهت تأویل و خوانش‌های هرمنوتیکی. فیلمی راجع دروغ است و با دروغ پیش می‌رود و به مخاطب دروغ می‌گوید و اساس دروغ بخشی از فرم فیلم است.

از این رو می‌توان گفت فیلم بیش از آنکه فیلم مخاطبان باشد، فیلم منتقدان است. فیلمی که شاید برخی از منتقدان را وسوسه کند تا آن‌ها نیز آموخته‌ها و ایده‌های انتقادی خود را به بهانه و در بستر فیلم به محک آزمون بگذراند؛ چیزی که شاید از خیلی ارتباط مستقیمی با سینمای واقعی و مخاطبان اصلی سینما نداشته باشد. همچنین فیلم«برداشت دوم از قضیه‌اول»را می‌توان ادای دینی تجربه‌گرایانه به فیلم قاعده تصادف و اساساً هنر سینما دانست؛ البته با حجم قابل توجه‌تری از فحاشی و نزاع و افسردگی و قرص آرامش‌بخش و خاطره‌بازی با پارتی‌های سال‌های پیش و البته شرب خمر و در یک کلام نوع خاصی از سبک زندگی که سینما اصرار دارد آن را با مخاطبان خود در میان بگذارد؛ سبک خاصی از زندگی که ما را به شکل هولناکی درباره آنچه در آن سوی دوربین‌های سینمایی در حال اتفاق است نگران می‌کند.