منفیِ محبوب. واقعا چرا؟

سریال «عاشقانه» تمام شد. درباره اش خواهیم نوشت؛ فعلا روی نوشته درباره یکی از شخصیت های منفی و البته محبوب سریال است. راستی چرا آدمی که باید منفور باشد مورد توجه قرار می گیرد؟ این اتفاق ریشه جامعه شناختی دارد یا به طراحی خوب شخصیت برمی گردد؟

اگر پی گیر سریال «عاشقانه» بوده باشید با شخصیت پیمان (هومن سیدی) آشنا هستید. او بخش زیادی از جذابیت سریال را تضمین کرده؛ در نقش جوانی خوش گذران و خوش سر و زبان. رفتار او مطرود است اما چه می شود که بیننده او را پس نمی زند؟ این اتفاق از دو منظر قابل بررسی است.

مهناز افشار در سریال عاشقانه

سید رضا صائمی منتقد سینما و تلویزیون ماجرا را این طور دیده: «شخصیت پردازی لزوما تابع عناصر درون متنی نیست، خوانش مخاطب هم به مثابه عامل برون متنی در سرشت و سرنوشت دراماتیک کاراکتر تاثیر می گذارد. بر همین مبنا پیمان سریال «عاشقانه» در نگاه غالب مخاطبان همانی نیست که احتمالا نویسندگان مجموعه در نظر یا انتظار داشتند .احتمالا قرار بود پیمان به عنوان شخصیت منفی و منفور و لمپن و آدم بده قصه، دچار دافعه باشد اما برعکس بیشترین جاذبه را نزد مخاطب یافته و به شخصیت دوست داشتنی بدل شده. مخاطب به جای اینکه از او بدش بیاید یا نفی و طردش کند جذبش شده که البته بازی هومن سیدی فارغ از شخصیت پیمان در این جاذبه بی تاثیر نیست. به نظر می رسد این مساله را نباید مطلقا به عنوان ضعف در شخصیت پردازی لحاظ کرد .واقعیت این است که تیپی مثل پیمان برای بخشی از جامعه به ویژه دختران جوان تر و نسل جدید بیش از مثلا سهیل (گلزار) و رضا (حسین یاری) جذابیت دارد. دیگر دورانی که حسن جوهرچی «در پناه تو»، خواهان داشت و مرد ایده آل دختران زمانه بود گذشته یا کمرنگ شده. برای نسل جدیدتر، بچه مثبت، کسالت بار است و حتی دروغین!(الزاما نه برای همه) کسانی مثل پیمان با شر و شور و نمک بودگی، جذاب تر به نظر می رسند و حتی صادق تر! دیگر جنم و جذبه مرد مهم نیست، جذابیت او مهم است.شاید از این روست که برای برخی، قباد بیش از فرهاد، جذاب است. گویی کهن الگوهای عاشقانه هم در حال فروپاشی یا جا به جایی است...» 

ساره بیات در سریال عاشقانه

حتما به دیدگاه سیدرضا صائمی نقد وارد است و لااقل می توان به صراحت گفت، پیمان الگو و مطلوب «همه» نیست و نباید حکم کلی صادر کرد. اما نمی توان اصل حرف را نادیده گرفت؛ الگوها تغییر کرده و ذائقه ها عوض شده. مقصر سیستم آموزشی ما است؟ به تربیت خانواده ها برمی گردد؟ این گزارش دنبال جواب نیست و فقط از یک پدیده حرف می زند. پیمان «عاشقانه» شخصیتی منفی است و در ادامه درباره اش نوشته ایم؛ او از سوی بسیاری خانواده ها پس زده می شود اما واقعیت را نمی توان کتمان کرد که مدل رفتاری نسل جدید تغییر کرده. با نفی «عاشقانه» و موضوعی که طرح کرده مشکل حل نمی شود بلکه هشدار می دهد اگر برخی مفاهیم برای مان ارزش و وجاهت دارد، به هوش باشیم.

حسین یاری در سریال عاشقانه

شخصیت پیمان از نظر فنی هم درست طراحی شده؛ هومن سیدی حواسش بوده و کارگردان اجازه نداده کاراکتر گرفتار اغراق شود. احمد رنجبر، خبرنگار حوزه سینما و تلویزیون این طور درباره او نوشته:

« اصولا کاراکترهای راحت (و در عین حال مودب) شیرینی داستان و البته جمع های دوستانه هستند ولی طبعا نگه داشتن اندازه کار سختی است. این که شخصیت در خوشمزگی گرفتار افراط نشود و به قول معروف روی مخ نرود فقط از عهده معدودی برمی آید. هومن سیدی پیش تر رگه هایی از بامزه بودن را نشان داده بود؛ از جمله فیلم «بوفالو» یا «من دیه گو مارادونا هستم» حد اعلای رفتارهای جذاب او در کاراکتر پیمان «عاشقانه» تجلی یافته و بار طنز فیلم بر دوش قرار گرفته است. پیمان با خصوصیات «دون ژوان» وارش یادآور جوان ها مثلا زرنگی است که خود را به کوچه علی چپ زده اند و با زبان بازی و شوخی های کلامی و دل جمعی را می برند بارشان را به منزل می رسانند.

هومن سیدی در سریال عاشقانه

از منوچهر هادی پرسیده ایم شخصیت در فیلمنامه شکل گرفته بود یا خود سیدی به آن رسید؟: «به تمام شخصیت ها، بازیگران چیزهایی اضافه کردند، من به عنوان کارگردان هم به آن اضافه کردم ولی پایه اصلی فیلمنامه است.» با این حال بازی سیدی متفاوت از دیگران است:«چون هومن سیدی هم نویسنده است،‌هم بازیگر هم کارگردان و توی هر سه زمینه موفقیت بوده و این شانس من بوده که هومن در سریالم بازی کرده. قطعا با هم بده بستان و تعامل داشته ایم و گرنه سیدی این همه فیلم و سریال بازی کرده چرا آن ها «عاشقانه» نشد؟ این جا نود درصد اتفاق با هومن سیدی و توانایی اش بوده اما عناصر دیگر دست به دست هم داده تا او مثل دیگر بازیگران دیده شود.» 

شما چقدر با این مطلب موافق هستید؟ نظر شما درباره این مطلب و اثر چیست؟ نظر خود را در پایین همین صفحه بنویسید. [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.