"ازدواج به سبک ایرانی" یک فیلم ضد ایرانی ا‌ست/ نقد شفاهی

تهیه‌کننده فیلم و کارگردان "ازدواج به سبک ایرانی" ازهمکاران قدیمی ام درعرصه مطبوعات هستند؛ یکی صاحب امتیاز و سردبیر یکی ازمجلات سینمایی و دیگری روزنامه نگار و منتقد سابق اما کارگردان سرشناس امروز. شاید دراین یادداشت به واسطه همین دوستی بی‌پیرایه بتوانیم کمی صریح‌تروشفاف ‌ترحرف بزنیم ؛ حرف‌هایی که ازته دل واز سر دلسوزی می‌آید و شاید اینبارهم همچون یکی دو سال پیش که همچنان ادامه دارد در نشریه تخصصی شان تحریم شویم." دوستان عزیز! از روشنگر‌نمایی تا ابتذال تارمویی بیش فاصله نیست. فاجعه اینجاست که سطحی‌نگری و ساده‌انگاری رادر لوای سمبل و نماد و ابهام و بیان پیچیده القا کنیم و وقتی به ابتذال می‌رسیم از آن سوی بام فرو افتیم و آن را "رویکردی مدرن" به " فیلم فارسی" خطاب کنیم. آیا دنیای سینمای مکتوب، به قدرت کفایت اقناع کننده نیست؟ آیا حتما باید سینمایی‌نویس‌ها را هم پشت درمانده سینمای حرفه‌ای قلمداد کنند؟چه ضرورت دارد اعتبارمنتقدین زحمتکش که قلم به تخم چشمشان می‌زنند تا ابتذال از این سینمای مظلوم رخت بربندد، زایل کنیم؟ وارد شدن به دنیای حرفه‌ای سینما اصلا بد نیست. حتی اگر بگویند نباید عالم نخبه‌گرایانه و محترم مطبوعات و سینمای مکتوب را با جو سوءتفاهم برانگیز سینما درهم آمیخت. اما آیا نباید دست‌کم،کمی تا قسمتی، به شعارها و آرمان‌های همیشگی خویش وفاداربود؟ "ازدواج به سبک ایرانی" قطعا نشانگر نوع سلیقه و شعارهایی که مجله‌ تان آن را تبلیغ می‌کند نیست . برخی فیلم‌ها ساخته نشوند سینمای ایران خوشحال‌تر است، حداقل انبان خود را از آثار یکبار مصرف سبک تر می‌بینند. دوستان من، تعریف شما ازسینمای روشنفکری و سینمای مردمی چیست؟ یعنی اینقدر تعاریف یک خطی برخی ازمنتقدنماها را باوردارید؟ کدام ایده بکر یا شوخی نابی در فیلم وجود دارد؟ شما حتی به مظاهر دینی هم رحم نکرده‌اید و آن‌ها را دستمایه مضحکه کرده‌اید.این فیلم چه دفاعی از سنت و فرهنگ و دین می‌کند؟ دو شخصیت مذهبی فیلم "حاجی" ها آنگونه پرداخت شده‌اند که گویی اساسا مذهب ، انسان‌ها را به صفاتی چون خیانت، پستی، دودوزه‌بازی، زبان نفهمی، کله‌شقی، خشک مغزی و... مزین می‌‌کند. ازآن بدتر، حماقت و بی‌سوادی آن‌هاست. آن‌ها را طوری نشان داده اید گویی که عقب مانده ذهنی‌اند. آن "حاجی" که روبدوشامبرمی‌پوشد و زیر نورپردازی نارنجی روی تخت دو نفره می‌خوابد چطورازفن مونتاژعکس بی‌خبر است؟ فیلم تان عبارت است از یک سری شوخی‌های سبک و گاه وقیح که عرق شرم بر پیشانی می‌نشاند.

فاطمه گودرزی و شیلا خداداد در فیلم ازدواج به سبک ایرانی

فیلم تاب و توان ندارد و بی‌رمق است مثل موسیقی سرسری‌اش که درهمه جای فیلم شنیده می‌شود و گوش را می‌آزارد. مثل انتخاب بازیگران که فاجعه‌ای بیش نیست. یکی ازبازیگرهای طاغوت را که اساسا بازیگری بلد نیست و صدایی زنانه دارد (خدا پدر دوبلور او را در فیلم‌های قدیمی‌اش بیامرزد) فیلم کرده‌اید تا شاهکارتان بفروشد و احتمالا افتخار بازگشت یک نابغه بازیگری نصیب‌تان شود. وقتی به سینما به مثل کاسبی نگریسته می‌شود نتیجه‌ای بهتر از آوردن یک خارجی بدترکیب و بی‌استعداد برای تبلیغ مثلا گفت‌وگوی تمدن‌ها حاصل نمی‌شود. آمریکایی خوب و ناز قصه، عاشق دخترحاجی بداخلاق وکله‌شق می‌شود وآن حاجی دیگربا آن پسربی‌هویتش آخر بدجنسی‌ست. چگونه است که مظاهرمعنوی مدام و بی‌وقفه توسط منادیان پرمدعای روشنفکری هتک حرمت می‌شوند؟ این ازدواج به سبک ایرانی نیست، غربی هم نیست، شرقی هم نیست، بی‌هویت است و ریشه ندارد.آمریکایی مهربان وعاشق وقتی به میان ایرانی‌های دودوزه‌باز و کلک‌زن وعقب‌ افتاده‌ای چون دایی وابراهیم و نصرت و پسرش می‌آید، ما، تماشاگران ایرانی خجالت می‌کشیم واین عشق آبکی اینترنتی را باورنمی‌کنیم. دیگر هیچکس و هیچ واقعه‌ای را باور نمی کنیم. همچنانکه همه آن ادعاها و ژست‌های" سینمای برتر" و" پرتیراژترین مجله سینمایی" و "تلاش برای احیا سینمای اصیل" و.... را باور نکردیم. قطعا این فیلم ثمره ناخوشایند رویکرد کاسبکارانه به سینماست اما به ما بگویید دم خروس را باور کنیم یا قسم حضرت عباس را؟ نباید نشستن در اتاق و مجله درآوردن را، به هر قیمتی ،با عناوین پرطمطراق و توخالی ".... تقدیم می‌کند" عوض کرد. علی عباسی اگر تنگسیر و سوته‌دلان را تهیه کرد حق داشت که اسمش را به عنوان صاحب حقوق اثر بر ابتدای آن بگذارد.ولی این فیلم که به شیوه‌ای عجیب و به طور مکرر عنوان "..... تقدیم می‌کند" را در پیشانی خود قرارداده شایسته این عنوان نیست. دوستان عزیز! "ازدواج به سبک ایرانی" یک فیلم ضد ایرانی ا‌ست که بیشتر دیدگاه و نظرسازندگان را بیان می کند مثل رقص جاهل‌ها در مراسم عروسی که حکایت ازهمین علاقه دارد ویا تحقیر ایرانیان در برابرخارجی ها که بیشتر نگاه شخصی است تا واقعیت جامعه ایرانی و یا رفاقت آبدوغ خیاری حاجی ابراهیم و خان‌دایی که ‌گرایشی سطحی به مقوله رفاقت بر خلاف دیدگاه ایرانیان مسلمان است. ملغمه حاضر جایی برای دفاع ندارد وشاید بهتر باشد تا حصول به تعاریف درست و دقیق از ژانر و سبک و فیلم‌سازی و حرفه‌ای‌گری، تا اطلاع‌ ثانوی، سینمارا به اهلش واگذار کرد.

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.  [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]