فیلم ماحی, جسارت در قصه‌گویی

 داوود خیام برای ساخت اولین فیلم سینمایی اش دغدغه داشته است، خیام توانسته با طرح یک داستان اجتماعی به جریانات سیاسی هم برسد ، قصه ی فیلم اگر چه می خواهد روایتی از زندگی ماحی باشد اما این فیلم به هیچ وجه قصد ندارد تماشاگرش را وارد فضای زنانه کند، اگر چه ماحی هسته ی مرکزی قصه است؛ اما خیام به درستی خط روایی فیلمش را به جلو برده، این فیلم بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده و فیلمساز سعی داشته درامی خلق کند که پولشویی و رانت خواری و واردات غیرمجاز نکته ی اساسی قصه باشد، خیام مسیر را درست رفته چرا که اساسا فیلمساز هایی که می خواهند فیلم اولشان را بسازنند اسیر افه های فرمیک یا تقلب از کارگردانان موفقی مثل اصغر فرهادی می شوند ، اما خیام فارغ از هر تقلب یا افه های فرمی به قصه یی می پردازد که اگر چه زمان قصه برای چند سال گذشته است اما این فیلم با قصه سرایی منطقی می کوشد تا به هدف نهایی برسد ، اما فیلم ماحی در فیلمنامه و پرداخت نهایی در خلق شخصیت با ضعف هایی جدی روبرو است، اما کلیت ماحی و خط روایی اش آسیب ندیده است در بعضی از سکانس ها ریتم فیلم بی منطق تند می شود که این بی منطق بودن مطمئنا با اصلاحی هایی که در این فیلم لحاظ شده است ربط دارد به طور مثال در همان سکانس های اول که ماحی، فرزین را به خانه اش می کشاند که با حقه ی زنانه گولش بزند، آن سکانس می توانست دوام دراماتیک داشته باشد اما کات به سکانسی می خورد که می فهمیم فرزین از ماحی درخواست صیغه شدن را داشته است، این ریتم تند در همان سکانس های اولیه به روند درام آسیب رسانده است،  به طوری که فیلمساز آن قدر به خرده روایت ها می پردازد که سروشکل فیلم میان عشق و سیاست معلق مانده است، از طرفی باید ماحی را دنبال کنیم و از سوی دیگر باید بفهمیم که کار اصلی فرزین چیست؟ و او چه دخلی به ماجراهای سیاسی دارد، نبوی هم به عنوان یک فرد مجهول در فیلم حضور دارد که کاربرد او هم مشخص نمی شود ، اساسا فیلمساز برای پیشبرد درام به سراغ شاخه و برگ اضافی نرفته است اما بهتر می بود برای به تصویر کشیدن یک قصه ی تقریبا سیاسی به اصل موضوع می پرداخت .

آنا نعمتی در فیلم ماحی

مثلا گذشته ی ماحی را از زبان همایون ارشادی می شنویم، اساسا ارجاعات کلامی برای شکل گیری یک شخصیت نمی تواند برای تماشاگر قانع کننده باشد یا اینکه در اواسط فیلم میان فرزین و منشی اش دیالوگ هایی رد و بدل می شود که به کلیت فیلم ارتباطی ندارد ، خیام با پیچیدگی خواسته است به هدف نهایی اش برسد اما این قصه با پردازش بیشتر در ایجاد موقعیت ها و مناسبات سیاسی می توانست به یک فیلم مهم تبدیل شود، همین که داستان این فیلم واقعی است و فیلمساز شخصیت فرزین را براساس یک آدم واقعی که هنوز هم هویتش مشخص نشده خلق کرده که این می توانست موضوع جذاب تری باشد، اما در حال حاضر این جذابیت نه چندان خوشایند به دلیل وجود ماحی و دنیای ذهنی اش و گرفتاری اش باعث شده در مقاطعی از فیلم، ریتم قصه افت کند؛ و فیلمساز مجبور شود که پایان فیلمش را با یک اتفاق ساده و یک دیالوگی که شبیه پند و اندرز است به سرانجام برساند ، این دیالوگ از زبان کسی مثل فرزین گفته می شود که اساسا نمی توانیم آن را قبول کنیم بعد از این همه حقه بازی چگونه با دیدن بچه ی تازه متولد شده اش که در دستگاه گذاشته شده همچین دیالوگی می گوید. فیلم ماحی با نادیده گرفتن ضعف های فیلمنامه اش، کارگردانی به قاعده یی دارد از این جهت که فیلمساز به دنبال ماجراهای عشقی و خیانت و سیاه نمایی نرفته است بلکه کوشیده در بستری مناسب آسیب های اجتماعی را البته در ابعاد گسترده به تصویر بکشد، خیام با طرح یا قصه ی واقعی توانسته فیلمی کششدار بسازد چرا که خیام در قصه سرایی ملودرامیک اما با ابعاد سیاسی مخاطب را سرگرم کرده است ، اما صرفا این سرگرمی نمی تواند برای موفقیت فیلم کافی باشد چرا که اساس و چارچوب قصه است که تماشاگر را با فیلم همراه می کند ، خیام با استفاده از ماحی فضایی را در فیلمش خلق کرده که تماشاگر از درون مایه ی دراماتیک فیلم احساس خستگی نکند.

آنا نعمتی و مهران احمدی در فیلم ماحی

همانطور که از نکات مثبت فیلم ماحی گفته شد اما در کنار این نکات مثبت فیلم ماحی بعنوان فیلم اول داوود خیام ضعف هایی هم دارد اما این ضعف های خفیف در بطن فیلم نهفته است ، به طوری که امکان دارد تماشاگر عام به دلیل کششدار بود موضوع فیلم این ضعف ها را نادیده بگیرد، از این نکته ی مهم نباید غافل شد که فیلم ماحی بازیگران خوبی مثل آنا نعمتی و مهران احمدی دارد اما آنا نعمتی در چارچوب و ابعاد نقشش به درستی توانسته نقش ماحی را ایفا کند ، در این سال های اخیر ماحی بهترین بازی آنانعمتی به حساب می آید ، این فیلم بهرام دهقانی را دارد که با استانداردهای لازم و ریتمی مناسب ماحی را تدوین کرده است ، و همچنین قاب ها و دوربین رو دست مسعود سلامی در بعضی از سکانس ها همراه با میزانسن های کم نقص داوود خیام باعث شده ماحی به عنوان یک فیلم نخست اثری قابل قبول باشد،این نمره ی قبولی به دلیل جسارت داوود خیام در انتخاب سوژه است. اساسا تماشاگر برای قصه شنیدن به سینما می رود و ماحی این قابلیت را دارد که برای تماشاگر قصه تعریف کند اما برای پیشبرد قصه بهتر می بود چند سکانس و چند نمایی که به کلیت فیلم هیچ ربطی ندارد حذف می شد.     

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.  [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]