نقد و بررسی آلیس آن سوی آینه

به نظر می رسد فیلم "آلیس از درون آینه(آلیس آن سوی آینه)" اولین شکست تجاری پرهزینه ی دیزنی بعد از چند مدت اخیر باشد. ظاهرا فیلم صرفا برای اهداف تجاری ساخته شده است گویی "مایکل بی (سازنده سری فیلم های ترانسفورمرز)" آن را کارگردانی کرده است. این دنباله ی "آلیس در سرزمین عجایب" فیلم تیم برتون است اما ظاهرا کم ترین بهره را از رمان "لوییس کارول" برده و بیشتر از داستان گیج کننده و بی ربط "لیندا والورتون" نویسنده فیلمنامه استفاده کرده است. بیشتر لحظه های فیلم غیر قابل درک است و صحنه هایی که با منطق جور در می آید ، بیننده را پشیمان می کند! از لحاظ بصری ،"آلیس از درون آینه" در بعضی از سکانس ها خوب کار کرده است اما این جلوه های ویژه ی خلاقانه و پس زمینه های زیبا ، نتوانسته از بروز این نتیجه ناامید کننده جلوگیری کند. نتیجه ای که حاصل فیلمنامه ی غیرحرفه ای و انتخاب نامناسب بازیگر در نقش ضد قهرمان بوده است.

"آلیس از درون آینه" بعد از مدت نامشخصی از پایان فیلم قبلی آغاز می شود. چندین سال است که "آلیس (با بازی میا واسیکووسکا)" در دنیای واقعی ناخدای کشتی شده است. بعد از مدتی، آلیس با حالتی پیروزمندانه به خانه باز می گردد تا دریابد در غیبت او کسب و کار پدرش در چه حال است. در آن لحظه ی مایوس کننده ، او ترغیب می شود که به سرزمین عجایب بازگردد ، جایی که تمام دوستان قدیمی اش در آن جا منتظر او هستند . اما یک مشکل به وجود آمده است ، کلاهدوز دیوانه (جانی دپ) غیر عادی و دیوانه وارتر رفتار می کند و آلیس باید چگونگی حل مشکل او را دریابد. او برای این که از راز خانواده ی کلاهدوز پرده بردارد ، باید "کرونوسفر" که یک دستگاه برای سفر در زمان است را پیدا کند ، دستگاهی که در اختیار "تایم (ساشا بارن کوهن)" است . "تایم" با ملکه سرخ (هلنا بونهام کارتر) که سقوط و نابودی خواهرش ملکه ی سفید (آن هاتاوی) و آلیس را می خواهد ، متحد است.

"آلیس از درون آینه" داستانی دارد که به راحتی صحنه را برای سکانس های اکشن بی معنی مهیا می سازد. این همه سر و صدا برای هیچ است . جلوه های ویژه ی زیاد فیلم هم باعث ایجاد حتی ذره ای تعلیق و احساس خطر نشده است. واقعا آیا کسی طبق شرایط فیلم می تواند قبول کند که آلیس در خطر است؟ کسی باور می کند که اگر این انرژی آزاد شود کل هستی را نابود می کند؟ علاوه بر شکست فیلم در زمینه ی برانگیختن حس همذات پنداری با کاراکترهایش ، "آلیس از درون آینه" برای عوامل جلوه های ویژه ی فیلم هم یک کار ضعیف محسوب می شود. تصاویر، هیچ حس و روح و ویژگی خاصی ندارند ( که این برای فیلمی با تهیه کنندگی تیم برتون عجیب است ) . فیلم بیشتر به دنیای "ترانسفورمرز" شبیه است تا دنیایی که "لوییس کارول" خلق کرده است که مطمئنا اکنون با این فیلم تنش در گور به لرزه افتاده! این سرزمین عجایبِ دلپذیر و زیبای او نیست بلکه یک تقلید بیات شده از دنیای اوست که توسط شخصیت هایی که دیالوگ هایشان شعارزده است تصرف شده.

به نظر فیلم این ایده خوبی است که آلیس بر خلاف این که در قرن 18 زندگی می کند، زن مدرنی باشد که جهان بینی و ذهنیتش همانند انسان های 100 سال بعد از خودش است. من خودم به شخصیت های زنانه محکم و قوی علاقه دارم اما اگر قرار باشد مسئله ی "توانمندی زنان" در فیلمی مطرح شود ، باید با زمانه ای که فیلم در آن سیر می کند، همخوانی داشته باشد . آلیس می توانست توانمندی هایش را با رفتارش نشان دهد نه فقط با دیالوگ، چون این گونه کارساز نخواهد بود.

"ساشا بارن کوهن" هنوز در جوّ فیلم های کمدی است. تلاش کوهن برای آمیزش کمدی اسلپ استیک با اهداف خبیثانه ی "تایم" ، ناموفق به نظر می رسد. "جانی دپ" در تمام طول فیلم مهارشده و مناسب بازی می کند. "جیمز بابین" کارگردان ، خلاقیت تیم برتون را خصوصا هنگام تلفیق موثر ایده های عجیب با خصوصیات کاراکترها، کم دارد که نمونه بارزش در کاراکتر "تایم" نمود پیدا می کند. تصمیم اضافه کردن ارتش ربات گونه جهت بامزه تر کردن ماجرا نیز نتیجه منفی داشته است .

کاش می توانستم ارزیابی خوش بینانه ای نسبت به این فیلم که مسلما بدترین اثر پرهزینه دیزنی در چند سال اخیر است، داشته باشم . انتظار می رفت با توجه به موفقیت "آلیس در سرزمین عجایب" و پتانسیل نوشته ی "لوییس کارول" دنباله ای برای این اثر ساخته شود که حتی نقایص اندک قسمت اول را هم نداشته باشد. در عوض "لیندا والورتون" اینگونه عمل کرد که ملاحظه می کنید چه چیز از آب درآمده است! من نمی دانم این فیلم برای چه رده ی سنی ساخته شده است. نه کودکان می توانند آن را تماشا کنند چون برای آنان گیج کننده و ترسناک است و نه بزرگسالان می توانند صحنه های اکشن خسته کننده و تناقض های مسئله ی سفر در زمان را تحمل کنند. "آلیس در سرزمین عجایب" محصول 2010 یک سورپرایز خوشایند و ماجراجویی لذت بخشی بود. بیایید تصور کنیم که در سال 2016 ، آلیس در آینه فقط نگاهی به خودش انداخت و هیچ وقت درون آن قدم نگذاشت!

مترجم: بابک مؤیدزاده