به ازای هر نفری که با دعوت شما در منظوم ثبتنام میکنند 20 امتیاز میگیرید.
لینک دعوت:
با سرعت سرسام آور پیشرفت تکنولوژی در عصر حاضر، انتخاب سوژهای متناسب با آسیبهای وسایل ارتباط جمعی و نیاز جامعه امروز در دریافت شیوه مواجهه با آن اقدامی صحیح است که با زندگی روزمره مردم ارتباط مستقیم پیدا میکند. به واقع انتخاب این موضوع از«هنر خوب دیدن»،«درک عمیق»و«حس کنجکاوی»کارگردان و صد البته فیلمنامه نویس نشأت میگیرد. یکی از شاخصهای رخ دیوانه رعایت مرز بین بیان معضلات اجتماعی با خط قرمزهای سیاه نمایی است. بدون تعارف داودی بدون بکارگیری پدیده رایج سیاه نمایی، به معضلات فنآوریهای نوین ارتباطی پرداخته است.
فیلمنامه شامل یک بستر قصه اصلی است و مجموعهای از خرده داستانها که موازی باهم جلو میروند. در طول روایت داستان و در فواصل زمانی مختلف، تغییر قضاوتهایی شکل میگیرد که بارها مخاطب را غافل گیر و در نهایت راضی از سرجایش بلند میکند. در حقیقت یکی از جذابیتهای روایی رخ دیوانه این است که تا سکانسهای پایانی، نمیتوان نمایش تصاویر حقیقی از دروغین را تشخیص داد.
ابوالحسن داودی در رخ دیوانه به آسیبهایی که نسل جوان از دنیای مشوش و پریشان مجازی میخورند یا احیانا خواهند خورد پرداخته است. رابطه فرزند و والدین، نقش تأثیرگذار و بنیادی خانواده نسبت به سرنوشت فرزندان و به حاشیه رفتن نسل گذشته -همانند«پدر غزل»و«مادر ماندانا»–تم اصلی فیلم را تشکیل میدهند.
در ابتدا دوستی شخصیتهای داستان از طریق اینترنت و فضای مجازی است؛ آنها از این طریق با هم آشنا و در یک کافی شاپ زیرزمینی دور هم جمع میشوند. نباید فراموش کرد اگر شکستن قبح حضور در مکانهای اینچنینی و هجمههای اخلاقی جدی گرفته نشود، نمایش این سکانسها زمینه ساز از بین رفتن اخلاقیات در جامعه خواهد بود. آگاهی بخشی باید تا جایی ادامه داشته باشد که به فرهنگ سازی غلط منجر نشود. متأسفانه رخ دیوانه با نمایش چنین روابطی بین دختر و پسر در قابهایی فاقد اضطراب و نگرانی و نیز موجه نشان دادن قرارهای اینترنتی، به عادی سازی این ناهنجاریها کمک بسیار کرده است.
تکرار صحنه استفاده از سیگار و نمایش عریان مصرف مواد مخدر آن هم با پرداخت به جزئیات، روبروی دوربین خصوصاً توسط دختران جوان، قابل چشم پوشی نیست و یک ضد ارزش اجتماعی به شمار میرود. در گذشته از سیگار به عنوان نماد دختران فراری و زنان روسپی در فیلمها استفاده میشد؛ اما متأسفانه امروزه استفاده از سیگار کارکردهای مختلفی از جمله نمایش بحرانهای روحی، اضطراب، سرگرمی و... پیدا کرده است.
در کنار این کاستیها، فیلم به یک حقیقت مهم دیگر پرداخته و آن آگاهی دوستان اینترنتی -از همان ابتدا- به سستی آشنایی و روابط خود است و اینکه پیش از اندیشه به دوستی پایدار، به خواستهها و تمایلات خودشان فکر میکنند. همچنانکه بعد از شرط بندی و زمانی که تلفن همراه گران قیمت«ماندانا»پیش«مسعود»جامانده بود،«مسعود»به جای پس دادن آن در فکر فروشش بود. یا در جایی دیگر بانیان قرار و آشنایی گروههای اینترنتی که یک خواهر و برادر بودند و دغدغهای غیر از تأمین پول توجیبی آخر هفته خود نداشتند، با انتخاب کافیشاپ پدرشان به عنوان مکان این قرارها به منظور خود میرسیدند. در موردی مشابه نیز هدف اصلی«شکوفه»در جمعآوری اعانه صرفاً به خاطر حسی از هم ذات پنداری بود که با بچههای بیسرپرست داشت؛ سرانجام برای اینکه به خواستهاش برسد به کمک«مسعود»تصمیم به اخاذی از دوستش «ماندانا»میگیرد.
اینها همه حاکی از آن است که بحرانهای معاصر تا حد زیادی از عدم شناخت انسان و بیتوجهی به معنویت نشأت میگیرد که این نیز مطابق فرمایش حضرت امام رضا علیه السلام، نقل شده در کتاب محاسن جلد 1 صفحه 194 است «دوست هرکسی عقل او و دشمن هر کس نادانی اوست.»
همچنانکه در فیلم نیز به خوبی پردازش شده خود آنان دلبسته چنین ارتباطاتی نبودند؛ بعضی به خاطر سرگرم کردن و بعضی به دنبال برآورده شدن خواستههای خود بودند. در نتیجه مجدداً با چالشهای جدیدی روبرو میشدند و برای از سر گذراندن آن نیز مجبور به پرداخت تقاص دیگری بودند.
داوودی در این فیلم آسیبهایی که امروزه جوانان را تهدید میکند را با لحن پدرانه و غیرمغرضانهای بیان میکند ولی ظاهرا فراموش کرده که پس از شناسایی و تشخیص درد باید پی درمان را نیز گرفت یا لااقل حس امید به بهبود شرایط را در ذهن بیننده پرورش داد. البته عنوان فیلم هم دلیلی بر این ادعا است؛ رخ یکی از مهرههای بازی شطرنج است و«رخ فداکار»هم از اصطلاحات این بازی است: وقتی مهرهها توانایی انجام هیچ حرکت مؤثری ندارند و امیدی برای پیروزی نیست.«رخ»، دست به فداکاری میزند و خودش را نابود میکند تا بازی را پات (مساوی) کند. کارگردان به قصه جوانانی میپردازد که بر اثر شرایط و اتفاقات پیشرو و ترس از شکست، دست به خودتخریبی میزنند تا بازی را مساوی تمام کنند. به مثابه این تمثیل، او جایگزین«رخ فداکار»، عنوان رخ دیوانه را بر فیلمش نهاده است.
رخ دیوانه فیلمنامهای دقیق، مرتب و جذاب دارد. ریتم سریع فیلم متناسب با موضوع، محتوا و فرم آن به روایت داستان کمک زیادی میکند. ریتم تند، فراوانی لوکیشنها و تدوین پویا نه تنها صدمه ای به روابط علت و معلولی داستان وارد نکرده؛ بلکه به کمک سوژه جذاب و حال و هوای قابل لمس داستان تأثیر عمیقی بر روی مخاطب میگذارد.
تیتراژ ابتدایی و انتهایی فیلم علاوه بر جذابیتهای بصری همخوانی منطقی و قابل قبولی با قصه و به طبع جامعه امروز دارد که طبعا شناسنامه و نطق پایانی مناسبی را برای فیلم خلق میکند. استفاده از افکتهایی برگرفته از ماهیت تکنولوژی نوین ارتباطی، به مخاطب کمک میکند تا با فضای فیلم و حال و هوای گذران آن آشنا شود.
پرسوناژ فیلم که حاصل نگاه دقیق و حرفهای داودی به جنس تیپهای شخصیتی امروز جوانان جامعه است در کنار بازی خوب و قالب یافته هنرپیشگان، سبب ایجاد جذابیتهای دیداری بسیار شده که خودبخود مخاطب را تا پایان فیلم بر صندلی اش مینشاند.