به وقت زمانه

«به وقت شام» یعنی به وقت شام، یعنی به وقت این 5، 6 سال، یعنی به وقت زمانه خود. یعنی فارغ نبودن از اتفاقاتی که دور و برمان می‌گذرد و یک کارگردان چگونه می‌تواند عکس‌العمل خود را نسبت به آنها نشان دهد؛ جز با فیلم ساختن؟!

فیلم سینمایی به وقت شام به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا

به وقت شام البته امتحان معرفت و مردانگی و کنار نیامدن با خود است. قصه کاپیتان حاتمی‌کیا که برای نجات ایلیوشین سینمای فروخفته در خود و بی‌خبر از عالم و آدم دست به کار می‌شود. باقی هم‌نسلانش نیستند؟ کجایند، نمی‌دانم اما نیستند و حاتمی‌کیا تنهای تنهای تنها از میان کارگردانان هم‌دوره خود، هنوز «به وقت عمل کردن» را درک می‌کند. حاتمی‌کیا «به وقت امروز» است اما «به وقت شام» روایتی نو، تکنیکال و فراتر از سینمای ایران است از یک خاطره جمعی که احتمالا هیچکس تا سال‌ها فراموشش نخواهد کرد. حتی آنهایی که بی‌تفاوت از کنارش عبور کرده‌اند؛ «تراژدی سوریه» و اتفاقاتی که خواه ناخواه گریبانگیر ما است. داعش و گروه‌های تکفیری. به وقت شام معتقدانه‌ترین اثر ابراهیم حاتمی‌کیاست. پایه این اعتقاد «انتخاب» او است. او انتخاب کرده خود را در کشاکش جدال گروه‌های سیاسی و اجتماعی داخل کشور تعریف نکند. او انتخاب کرده برای «اعتقاد» درباره تراژدی سوریه فیلم بسازد. درگیر شعار نشود. به ارتقای جهات فنی سینمای ایران اهمیت دهد. از زبان مفاهمه با دنیا استفاده کند. مردم را نشان دهد. به موضوع شکاف نسلی بپردازد و قصه داشته باشد. قصه‌ای پرکشش که اجازه نمی‌دهد مخاطب 110دقیقه  پلک چشم برهم بگذارد.

فیلم سینمایی به وقت شام به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا

فیلمی پرحادثه و پر از تعلیق و نشانه‌گذاری‌های دقیق و فکر شده‌ و البته اتفاقی که در مجموعه کارهای حاتمی‌کیا مولفه‌ای مهم به شمار می‌آید؛ کاری که انگار فقط خود او بلد است؛ توان دراماتیزه کردن و ایجاد تعلیق‌های فراوان در قصه در لوکیشن‌های محدود. این اتفاق این بار در ایلیوشین تکرار شده است. تمایز به وقت شام البته سکانس‌های پرتعداد خارجی هم هست. قوتی که سکانس‌های خارجی دارد نیز همتراز با فضای دراماتیک داخل هواپیماست و البته به جهت فنی و سینمایی سخت‌تر و پیچیده‌تر. بی‌تردید سکانس نخستین ‌تیک آف‌ایلیوشین در فرودگاه تدمر و تلاش ابتدایی برای نجات هواپیما یکی از کم‌نظیرترین سکانس‌های خارجی در سینمای ایران است. تصویربرداری دوست‌داشتنی و جلوه‌های ویژه فوق‌العاده. شخصیت‌پردازی علی و شکاف فکری‌ای که با پدرش دارد. علی در موقعیت که قرار می‌گیرد همان چیزی است که از یک قهرمان انتظار داریم؛ قهرمانی ساده و بی‌آلایش که به تصمیم که می‌رسد عمل می‌کند.

شما چقدر با این مطلب موافق هستید؟ نظر شما درباره این مطلب و اثر چیست؟ نظر خود را در پایین همین صفحه بنویسید. [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.